Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
KorneliaCzerwińska
Analizaprzeżyćemocjonalnychrodzicówdzieciniewidomychisłabowidzą-
cychpokazuje,żeprocesadaptowaniasiędorolirodzicielskiejjesttutajzbliżony
wprzebiegudonabywaniafunkcjirodzicawsytuacjiwystępowaniaudziecka
innegotypuniepełnosprawności.AnetaKoszewskaiŁucjaBieleninik(2013)
dokonującprzegląduwybranychkoncepcjiteoretycznychdotyczącychadaptacji
dobyciarodzicemdzieckazniepełnosprawnością,akcentująmocnozindywidu-
alizowanycharaktertegoprocesu;niezależnieodprzyjętegomodeluteoretycz-
negonależypamiętać,żeniewszystkiefazyitypowedlanichprzekonania,od-
czuciaemocjonalneizachowaniamusząwystąpićudanegorodzica,czastrwania
kolejnychstadiówrównieżmożebyćodmiennyideterminowanyzarównoczyn-
nikamiosobowymi,jakiśrodowiskowymi.MałgorzataSekułowicz(2007)pod-
kreśla,żereakcjedoświadczaneprzezrodzinymajązbliżonyetapowycharakter,
aleprzewidywanezakończeniemożebyćodmienne.
MimowskazywanejprzezFranciszkaWojciechowskiego(2007)pewnejkry-
tykiteoriizakładającychstadialnyiuporządkowanyprzebiegprzystosowywania
siędofaktuniepełnosprawnościdziecka,koncepcjaczterechkolejnychetapów
adaptacjizaproponowanaprzezAndrzejaTwardowskiego(1999,2010)jesttrak-
towanajakoklasycznaiszerokocytowanawpolskimpiśmiennictwie(m.in.
M.Sekułowicz,2007;I.Obuchowska,2008;D.Smykowska,2010;H.Liberska,
M.Matuszewska,2011;I.Myśliwczyk,2011;J.Belzyt,2012;E.Skoczylas,2013)
orazuznawanazaużytecznąwpracyterapeutycznejzrodzinamidzieciniewido-
mychisłabowidzącychwróżnychfazachżycia.Pierwszyetap,czyliokresszo-
ku(wstrząsu)emocjonalnego,rozpoczynasięwmomencieuzyskaniaprzezro-
dzicówinformacjiouszkodzeniuwzrokuudziecka;rozpacz,lęk,żal,poczucie
bezradności,beznadziejności,skrzywdzeniadominująwówczaswprzeżyciach
rodziców,uktórychmożnazaobserwowaćdługotrwałeobniżenienastroju,nie-
kontrolowanereakcjeemocjonalneorazobjawytypowedlastanównerwicowych,
jakzaburzeniasnu,łaknienialubstanylękowe(A.Twardowski,1999).Widoczna
unichdezorganizacjazachowania,spowodowananadmiernymobciążeniemme-
chanizmówpsychicznejregulacji,rozpoczynaprocesżałoby,czylidługotrwałej
psychologicznej,społecznejisomatycznejreakcjinautratęobrazupełnospraw-
negodziecka.Cierpienieodczuwaneprzezrodzicówwwieloetapowymprocesie
żałobybędziewyzwalaneprzezsprzecznedążenia:chęćzachowaniaprzedmiotu
straty,czyliprzywróceniadzieckuwzroku,ijednoczesnedążeniedowycofania
emocjizprzedmiotustraty,czylinabraniadystansuemocjonalnegowobecniewi-
dzeniadzieckawceluzmniejszeniawłasnegobólu.
Poetapieszokunastępujeokreskryzysuemocjonalnego(rozpaczy,depre-
sji),wktórymnadalprzeważająnegatywneemocjezwiązanezestratą,jednak
mająjużoneniecomniejszenatężenie.Wprzeżyciachrodzicównaplanpierw-
szywysuwająsię:poczucieklęskiżyciowej,osamotnienia,skrzywdzeniaprzez
los;możesiępojawićpoczuciewinydotycząceróżnychaspektówzwiązanych
znarodzinamiiaktualnymfunkcjonowaniemdziecka,m.in.obwinianiesię
oprzyczynieniesiędowystąpieniaudzieckadysfunkcji,przekonanieoniewy-
