Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Etapyrozwojuintelektualno–moralnegodzieciimłodzieży
arodziceiwychowawcy
Współczesnaliteraturapedagogicznaipsychologicznapoświęconafazomrozwoju
intelektualnegoimoralnegodzieciimłodzieżyodwołujesiędoobserwacjiidokonań
uczonychzajmującychsiętymidyscyplinaminaukiwostatnichdwóchwiekach,po-
mijajączasadniczowcześniejsząrefleksjęibadania,którychtradycjasięgaprzecież
czasówzamierzchłejstarożytności,iwktórychmożnaznaleźćwieleinteresującychoraz
godnychuwagispostrzeżeńonaturzeczłowiekaijegorozwoju.Byuzasadnićpowyż-
szespostrzeżenie,wystarczyprzywołaćpracęA.BirchiT
.Malima,którzywyróżniają
trzypodejściateoretycznedotyczącebadańnadspołecznymiimoralnymiaspektami
ludzkiegożycia:podejściepsychodynamiczne,któregoźródłemjestteoriaZ.Freuda;
podejściewywodzącesięzteoriiuczeniasię,wypracowanejwkoncepcjiwczesnych
behawiorystów(autorzywymieniająkolejnoJ.B.Watsona,I.Pawłowa,E.Thorndicke’a),
iichkontynuatorów(B.F
.Skinner,A.Bandura);orazpodejściewywodzącesięzteorii
rozwojupoznawczego,sformułowanejprzezJ.Piageta
1
.
Wśrodowiskachuczonychkatolickichteżmożemyzauważyćzróżnicowaneopisyfaz
rozwojuintelektualnego,moralnego,psychicznegoifizycznegoczłowieka,którezależą
odprzyjętychprzezpsychologówipedagogówmetodbadawczych,światopoglądów
orazzwiązanesązeszczegółowymiaspektamiżycialudzkiego,będącymiprzedmiotem
obserwacjiiopisu
2
.WokresiemiędzywojennymproblematykątązajmowałasięwPolsce
1
A.Birch,T
.Malim,Psychologiarozwojowawzarysie.Odniemowlęctwadodorosłości,przeł.zang.
JanŁyczyńskiiMarianOlejnik,Warszawa2002,s.63.
2
NaprzykładpsychologipedagogAnnaLendzion—powołującsięnaogólnieakceptowanąprzez
współczesnychuczonychliteraturęprzedmiotu(L.Kohlberg,J.Piaget,E.H.Erikson,M.Przetaczni-
kowa)—wymienianastępującefazyrozwojuczłowieka:wiekniemowlęcy(do2lat),poniemow-
lęcy(2-3lata),przedszkolny(do6roku),młodszywiekszkolny(od6do12),etapadolescencji,
czylidorastania(odokoło10lub12do20-22rokużycia;wnimwyróżniasięokreswczesnej
adolescencjiodokoło12do16lub17rokuipóźnejadolescencji,czyliod16do18lubnawet
22rokużycia).Dorosłośćtoczaswżyciuczłowiekaobejmującylatażyciaodokoło20-22roku
życiadośmierci(możnająpodzielićnawczesną,średniąipóźną).Zob.szerzej:A.Lendzion,Etapy
rozwojudzieckawewspółczesnejpedagogiceipsychologii,ΠCywilizacja”(2006),nr18,s.39-41.
11
