Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Wzgórzepamięci
ilewogóleotradycjiżydowskiej.Słabąstronąprogramowychrozstrzy-
gnięćjestzpewnościąfakultatywnośćproponowanychlektur,choćna-
leżypodkreślić,żewymaganiaobligatoryjnenapoziomierozszerzonym
dotycząrozpoznawaniaaluzjiliterackichisymbolikulturowych(na
przykładbiblinych,romantycznych)orazichideowejikompozycyjnej
funkcji,atakżeznakówtradycji,naprzykładantycznej,judaistycznej,
chrześciańskiej,staropolskiej58,cozkoleiprzekładasięnakonieczność
wyborutekstówumożliwiającychrealizacjęzapisówpodstawyprogra-
mowej.
Wydajesięwięc,żeministerialnydokumentobowiązującyod2009
rokunietylewprowadzazmianędotyczącąpropozycjilekturowych,
ileprzedewszystkimmodyfikujesposóbmówieniaoHolokauście.
Wprzemianachlekturowegokanonudostrzegamtrzyobszary,wktó-
rychmogązajśćistotnezmiany.
Popierwsze,wżydowskidyskurszostająwłączonetekstyauto-
rówdotądszkolenieznanych,takichjakFinkiAmiel,którychlektura
umożliwiamiędzyinnymirefleksjęnadpokoleniemOsmalonych—ka-
tegoriamiświadkaorazfldrugiegopokolenia”
.Podrugie,pojawiasię
literaturapodejmującabolesnetematyzwiązanezsąsiedztwempolsko-
-żydowskim(BłońskiczyGrynberg).Wkońcunajistotniejszą,bore-
wolucyjną,zmianąwydajesięjeśliniewyłączenieZagładyzcentrum
tekstowegoświataobowiązującegowszkole,towzmocnienietowarzy-
szącychjejobrzeży,któredotądzajmowałymarginalnemiejscewedu-
kacjipolonistycznej59.Dotejporybowiem,mamnamyślioczywiście
okrespoprzedzającywprowadzenienowejpodstawyprogramowej,
Holokaustpozostawałdominującymfltematemżydowskim”
,któremu
niejakopodporządkowanopozostałezagadnieniazwiązanezproble-
matykążydowską.Wśródnichnajpopularniejszymi,iprawdopodob-
niejedynymi,problemamibyłyantysemityzmorazasymilacjaŻydów.
Najczęściejporuszanojeflprzyokazji”lekturyPanaTadeusza,nowel
pozytywistycznych,LalkiBolesławaPrusaczyWeselaStanisławaWy-
spiańskiego,awtedypełniłyprzedewszystkimfunkcjęintrodukcjido
szkolnejnarracjioHolokauście.
Potrzebaswoistegopolonistycznegodemontażuklasycznegoukła-
duflszkolnych”tekstówoZagładziewyrosłanietylezpragnienia
dostosowanialiteraturydoemocjonalnościiwiedzywspółczesnego
odbiorcy,ilezkoniecznościhumanistycznego,interdyscyplinarnego
dyskursu,wjakipodstawaprogramowawpisujeszkolnąpolonistykę.
WprzypadkutekstówoZagładzietrudnopominąćkonteksthistorycz-
58Por.ibidem(IVetapedukacji,zakresrozszerzony:II.2.3.).
59Zob.A.Rypel:Toposył,s.175—244.
