Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładniakonstytucjijakoprzedmiotanalizteoretycznych...
konstytucji).Wzorcemwykładnimożeteżbyćdoktrynalubkoncepcja
prawa51albowyobrażenieregulowanegostanurzeczy(np.zachowania
objętegokonstytucyjnymprawempodmiotowym).Wpowyższymujęciu
wzorzecwykładnimożewynikaćwprostzprawaobowiązującego,najczęś-
ciejbędziewywodziłsięzkulturyprawnej,aniekiedymożemiećzaźródło
rzeczywistośćspołecznąipolityczną,wktórejdziałainterpretator.
Powyższeujęciewzorcówwykładnikonstytucjijestzpewnością
szerokieiniemaostrychgranic.Wbadaniach,któremajązazadanie
zrekonstruowaćorazmożliwienajdokładniejopisaćsposobywykładni
konstytucji,zarównosposobyistandardywykładnirzeczywiścieprzyjmo-
waneprzezsądkonstytucyjny,jakiformułowaneprzezdoktrynępraw-
niczą,wyobrażonelubrekomendowane,takieszerokieujęciewydajesię
niezbędneiwpełniuzasadnione.Wczęściempirycznejprezentowanych
badańpojęcienwzorzecwykładni”zostałozdefiniowaneniecowęziejjako
prawidłowośćczycechaargumentacjimożliwadointersubiektywnego
(sprawdzalnego)zaobserwowaniawdrodzeanalizyorzeczeńTK52.Tak
ustalonewzorcestanowiąprzytymwłasnośćcałościorzecznictwaTry-
bunału(sąprojektowanezbadanejpróbynacałąpopulacjęorzeczeńTK
wdrodzewnioskowaniastatystycznego),anieposzczególnychorzeczeń
czyichfragmentów.Oznaczato,żeinaczejniżwprzypadkuanalizpraw-
no-dogmatycznychwynikibadańempirycznychniemogąbyćuznawane
zaadekwatnyopispojedynczychorzeczeńTKwkonkretnychkwestiach,
ajedyniezaszczególnącharakterystykęcałejichzbiorowości(korpusu).
Oczywiścieszerokieizróżnicowanewewnętrzniepojęciewzorców
wykładnizostałowybranespośródinnych,którechoćbyprimafaciewy-
dawałysięinteresujące.Wfazieprzygotowawczejbadańrozważaliśmy
teżsięgnięciepopojęcieracji,powodów,dlaktórychcośzrobionolub
pomyślano.Pojęcieracjiniewydawałosięnamjednakdostatecznieneu-
tralne.PojęcietotwórczowykorzystałirozwinąłJosephRaz,zarówno
wodniesieniudoracji(reasons)uzasadniającychautorytetprawaipo-
winnośćjegoprzestrzegania,jakiracjiprzesądzającychointerpretacji
tekstówprawnych53.Badaniaprezentowanewksiążceniedotycząwszakże
51DoktrynąniewątpliwiemającąwpływnasposobywykładniKonstytucjiRPjestsfor-
mułowanaprzezKelsenateoriasądukonstytucyjnegojakonnegatywnegoustawodawcy”.
52Zob.tekstJ.Winczorka,Wzorcewykładnikonstytucjiwświetleanalizy...,s.387in.
niniejszejksiążki.
53Por.J.Raz,Autorytetprawa.Esejeoprawieimoralności,Warszawa2000,s.14in.
Zob.idem,Rozumowanieprzezreguły,wykładim.LeonaPetrażyckiego,24maja2002r.,
Warszawa2002,s.10-11.
33
