Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UWAGIWSTĘPNE
podajęzasłownikiemetymologicznym–wznaczeniuizasadalub
metodanaukilubsztuki(raczejniżjejpraktyka)’pojawiłosiępo
razpierwszywroku1613,ajakoiwyjaśnienieopartenaobser-
wacjiirozumieniu’–w1638).
Teoriamożebyćpojmowanajakowytwórijakoczynność.
Teoriajakowytwórtopewienzespółtwierdzeńipytań,sformu-
łowanychwokreślonym(niedowolnym)języku,orazsposobów
stawianiatychpytańiszukaniananieodpowiedzi,służącywyja-
śnieniu,zrozumieniuczegoś.Teoriajakoczynnośćtonatomiast
samoteoretyzowanie–tworzeniepojęćinamysłnadnimi,podda-
wanieichanalizieikrytyce.Zapowiedzianeprzeznasintuicyjne
rozumieniefilozofiinajlepiejbyłobypołączyćzsamymteoretyzo-
waniem,toznaczyzespekulatywnymrozważaniemioglądaniem
mediów–spekulatywnym,czylitakim,któreniesłużybezpośred-
niopraktycznemuzastosowaniu,zzałożeniaideklaratywnienie
służyniczemuinnemupozasamymowymoglądaniem,rozważa-
niem.Aletenmomentteoretyzowaniarozproszonyjestwwielu
różnychteoriachmediów,zktórychniewszystkiekwalifikują
siędotego,bynazwaćje„filozoficznymi”.Teorietenależądo
różnychdyscyplinnaukowych–takichjak,powiedzmy,nauka
okomunikacji,antropologia,psychologia,językoznawstwo,socjo-
logiaczyhistoria–którezwłaściwychsobiepunktówwidzenia,
czasemnawetwramachswoichjużugruntowanychorganizacyj-
niesubdyscyplin,zajmująsięrównieżmediami.Rasowyfilozof
zapewnewtymmiejscuniepowstrzymałbysięodkomentarza
ipowiedziałby,żejakkolwiekniewszystkieteoriesąfilozoficzne,
tojednakkażdajestwytworempewnychuprzednioprzyjętych,
wprostlubniewprost,założeńnaturyfilozoficznej,awięc–znów
mówiącnajogólniej–takich,któredotycząrozumienia,toznaczy
teoretyzowanianatemattego,cotojestrzeczywistość,jakją
poznajemyikimsamijesteśmy.
Takzwanyzwykłyczłowiekniezastanawiasięzresztąnad
tym–poprostuzakłada,żeto,cowie,„rzeczywiście”istnieje.
Niezastanawiasięteżnadtym,żejegowłasnatożsamość–
to,kimijakijest:„wolnym”,„mądrym”,„dobrym”lub„złym”
„człowiekiem”,„Europejczykiem”,„lekarzem”,„nauczycielem”,
„rodzicem”itd.–zdefiniowanajestprzezcoś,conazwaćby
możnauniwersumsymbolicznym.Pojęcietoodnosisiędoteorii
niemieckiegofilozofaErnstaCassirera,któryokreśliłczłowieka
jakoanimalsymbolicum(człowiek:homosymbolicus)–zwierzę
symboliczne.Nagrunciesocjologiidoskonalenastępnieopisali
iwykorzystalikategorięuniwersumsymbolicznegodwajamery-
kańscyautorzy,PeterL.BergeriThomasLuckmann,uprawiający
teoria
filozofiaateoria
mediów
uniwersum
symboliczne
idefiniowanie
rzeczywistości
11
