Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
245678910111213141516
życiapublicznego,stanowieniuprawczywykonywaniuwładzy.Pozatym
w
Polityce
wyraźniesięteżmówi–wspominaliśmyotymostatnioito
jestpewnienajważniejsze–żepróczcnótczystopolitycznychietycznych
wwęższymsensieistniejąrównieżcnoty,którenadobrąsprawęwogóle
niesąetyczne,tylkodianoetyczne.Cowięcej,wcalenienajmniejważna
znichjestszczególnegorodzajucnota,mianowiciecnotamądregożycia
wsensie
biostheoretikos
,życiapoznającego,
vitacontemplativa
,awięc
życiauczonegoifilozofa.
Platon,jakpamiętamy,byłjeszczeskłonny,awręcznatymopierał
całyswójprogramfilozoficzny,utożsamiaćtecnoty–prawdziwacnota
obywatelska,czylipolitycznabyłatożsamazcnotąetycznąwewłaściwym
sensie,tożsamatakżezcnotąfilozoficzną,zprawdziwąwiedzą,czyli
mądrością.Alewynikałotowłaśniezbezpośredniejtożsamościrozumu
filozoficznego,którynierozdwoiłsięjeszczenateoretycznyipraktyczny,
jakuArystotelesa.Tutajnatomiastmamyjużdoczynieniazdokonanym
rozdwojeniem,rozdwojeniem,którestałosięfaktemijestoczywiście
zarazempewnymobjawem,świadectwemdokonującejsięprzemiany.
Przemianatawobszarzefilozofiipraktycznejzaznaczasięprzede
wszystkimwrosnącymznaczeniuetykiicnótetycznychwwęższym
sensie,takim,któryniedasięjużsprowadzićdocnotyobywatelskiej
albopolitycznej.Etykastajezbioremzasadinorm,takżeregułorienta-
cjiokreślającychcoś,comożnanazwaćwzorcemdobregożycia.Otyle
stajesięcorazwyraźniejsprawąjednostki.Tenhoryzontjednostkijako
samodzielniekształtującegoswojeżyciepodmiotucorazbardziejwysuwa
sięnaplanpierwszy,chciałobysiępowiedzieć:wmiarę,jakzacierasię,
zanikagdzieśnahoryzonciebezpośredniwspółudziałkażdejjednostki
wowejrzeczywspólnej,w
respublica
,wewspólnejsprawiepaństwa
i
polis
.Postępującedystansowaniesięjednostkijakoautonomicznego–
niewsensieKanta,tylkowsensiepotocznym–samodzielnegopodmiotu
działań,wznaczeniuetycznym,otoniewątpliwiebardzocharakterystyczna
cechafilozofiipraktycznejArystotelesa.
Totuwłaśnie,wobszarzedobregożyciajednostki,maswąwłaściwą
sferę,swójnajbardziejmacierzystygruntowamądrośćiwiedzaprak-
tyczna,
phronesis
,októrejwspominaliśmypoprzednio.Coś,czegoPla-
tonwłaściwieniezna.Wplatonizmiebowiemniemaczegośtakiegojak
roztropność(takniektórzytłumaczątosłowo),umiejętnośćdobrego
działaniawznaczeniudziałaniawłaściwego,wkażdejsytuacji,czylipo-
niekądzuprzedniojużzałożonąrelatywizacjądokonkretnejosoby,jej
konkretnegomiejsca,pozycji,funkcjiwowymwspólnymżyciu.UPlatona
27
