Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzfilozofiispołecznej
mamywszakdwoistość
doksa
i
episteme
,a
phronesis
jestniepotrzebna;
innymisłowy:niepotrzebnajestwramachbezpośredniegojeszczesplotu
etycznościzpolitycznością,jakąstanowimodelklasyczny.Natomiast
uArystotelesa
phronesis
,umiejętnośćrealizowaniacnótpraktycznych
dostępnakażdemuzosobna,wysuwasięnaplanpierwszy,itonawet
bardziejniżsamateoriacnotyjakotakiej.Awięcznowuinaczejniż
uPlatona.InaczejteżniżuSokratesa.NadobrąsprawęArystotelespodej-
muje,jakgdybyponadgłowąPlatonasięgającwstecz,pewnewątki,które
występowałyuSokratesa.Toprzecieżuniego,oczywiściewPlatońskich
dialogach,wlicznychprzykładachprzytaczanychprzezSokratesamożna
znaleźćnajwięcejodniesieńdokonkretno-indywidualnegoizarazem
funkcjonalno-relatywnegoujmowaniasamejproblematykietycznej.To
stamtądmożemyzaczerpnąćnajwięcejprzykładów,któretaklubiłSokra-
tes,oróżnychcnotach,otym,żeinnajestcnotalekarza,innasternika,
jeszczeinnakapłana,ajeszczeinnasędziego.PrzyczymuSokratesaszło,
rzeczjasna,oto,żecałytenmateriałprzykładowymiałsłużyćpokazaniu
czyraczejpostawieniusamegopytania–cosprawia,żewewszystkich
tych,takróżnychcnotachmówimywłaśnieocnotach.Inaczejrzecz
ujmując:musiistniećcośtakiego,cokażdąztychcnótczynicnotą,aza-
temjakaścnotawogóle.Tojestoczywiściekrokwstronę,wktórąpotem
pójdziePlaton.Samotorozumowaniejestbardzocharakterystyczne.
PlatonwkładajewustaSokratesa.Otyleniejesttodokońcapewne,
chociażnajbardziejklarownyprzykładtakiegorozumowaniaznajdujemy
w
Fedonie
2
,awięcwdialogustosunkowowczesnym,częstouznawanym
zawmiaręwiarygodneświadectwopewnychhistorycznychwydarzeń.
Alefigurajestjednakbardzoplatońska.Mamnamyśliprzykładzwiąza-
nyjużzteoriąidei–zrównością,zporównywaniemirównością,kiedy
wpewnymmomencieSokratespytaswoichprzyjaciół:"skądwiecie,że
dwakawałkidrewnasąsobierówne?”.Nacojedenmówi:"jakto–skąd
wiemy?Porównujemyjezesobą,patrzymy,zestawiamy,przykładamy
dosiebie,patrzymy–jeślisąrówne,tosąrówne,jeśliniesąrówne,
toniesąrówne,istądwiemy,żesąrówne,iteżstądwiemy,cotojest
równość”.AnatoSokrates:"onie,chwileczkę,takniemożna;bojeżeli
mówisz,żepojęcierównościchceszzaczerpnąćzporównywaniadwóch
rzeczyrównych,tomusisznajpierwdysponowaćtympojęciem,żeby
dwierzeczymóczesobąporównać,tonajpierwmusiszmiećpojęcie
2Platon,
Uczta,Eutyfron,ObronaSokratesa,Kriton,Fedon
,przeł.W.Witwicki,PWN,War-
szawa1984.
28
