Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Ochronapracbadawczychjakotwórczościnaukowej
czośćjakodobroosobistełączysięzwyklewyłączniezrezultatamipracyin-
telektualnej.Takprzyjmujesięnagruncieprawaautorskiego
48
.Przemawia
zatymwyraźnewskazanieprzezustawodawcęnaprzedmiotochrony
autorskichprawosobistych,którymjestwięźtwórcyzutworem(azatem
zkonkretnymrezultatemtwórczym)wart.16pr.aut.
49
Podobnietwierdzi
sięwdziedzinieprawawłasnościprzemysłowej
50
.Dokładniejłączysię
tzw.wynalazczedobraosobistezprzedmiotamiintelektualnymi
51
.Ponie-
48
Nafaktpozostawaniaprocesutwórczegopozazakresemprawaautorskiegozwróconouwagę
wnastępującychpracach:J.Barta,Artystycznatwórczośćpracowniczaaprawoautorskie,Kraków1988,
s.14;idem,Elementyprawapracywprawiewynalazczymiautorskim,ZNUJPWiOWI1990,z.56,s.92;
T
.Kuczyński,Twórczośćautorskaiwynalazczajakokategoriaprawapracy.Wybranezagadnienia,PiZS1998,
nr3,s.11in.,zwłaszczas.15;R.Markiewicz,Ochronapracnaukowych...,s.86in.
49
Obszernieoprawnymznaczeniuwyrażenia„więźtwórcyzutworem”piszeA.Wojciechow-
skawmonografii:Autorskieprawaosobistetwórcówdziełaaudiowizualnego,ZNUJPWiOWI1999,z.72,
s.20–44.Więźtwórcyzutworemautorkaproponujeokreślić„jakowartość(dobro),jakądlatwórcy
przedstawiaokoliczność,iżjegoosobowośćjesturzeczywistnionawdzieleiwtejpostacimożezo-
staćoferowanaspołeczeństwu”,s.29–30.Wdawniejszychujęciachprzyjmowano,żechodzitutaj
o„węzełuczuciowy”autorazdziełem(zob.S.Ritterman,Komentarzdoustawyoprawieautorskim,
Kraków1937,s.7)czy„relacjęuczuciowąautor–utwór(zob.A.Kopff,Dziełosztukplastycznychijego
twórcawświetleprzepisówprawaautorskiego,Kraków1961,s.150),bądźpoprostu„szczególneuczu-
cie,jakiemożeżywićdoswojegodziełatylkojegotwórca”(zob.M.Poźniak-Niedzielska,Autorstwo
dziełafilmowego,Warszawa1968,s.214).Niekiedypodkreślano,żekategoriataodnosisiędożnych
interesówzwiązanychzdziełem,powstałychnietylkonapodłożuuczuciowym(zob.J.Serda,Pra-
woautorskiedodziełafilmowego,Warszawa1970,s.71).Choćujęciate,jakmożnazauważyć,żnią
sięwszczegółach,tojednakpowiązaniekategoriiwięziwyłączniezutworem,anienp.zproce-
semtwórczymjestimwspólne.Zob.równieżwtejkwestii:J.Barta,R.Markiewicz(w:)J.Barta,
R.Markiewicz(red.),Ustawaoprawieautorskim.Komentarz,wyd.II,Warszawa2001,s.194in.;D.So-
kołowska,Utworyzbiorowewprawieautorskim(zeszczególnymuwzględnieniemencyklopediiisłowników),
ZNUJPWiOWI2001,z.76,s.217(autorkapodkreśla,żepodstawowyminstrumentemochronywięzi
twórcyzutworemjestprawodointegralnościdzieła).
50
Wpiśmiennictwiezzakresuprawawynalazczegopanujewzasadziezgoda,iżniechroniono
procesu,którydoprowadzadopowstaniaokreślonegowustawierezultatu,leczjedyniewynikitego
procesu.Zauważmy,żenawetobowiązującywpoprzednimstanieprawnymart.5ustawyzdnia
19października1972r.owynalazczości(tekstjedn.:Dz.U.z1993r.Nr26,poz.117zźn.zm.,dalej:
u.w.),którymógłbyuprawniaćdoodmiennejinterpretacji(przepistenstanowił,żewynalazczość,
jakotwórczapraca,podlegaprawnejochronie),zostałuznanywyłączniezadyrektywęinterpreta-
cyjnąindubioproinventore;tak:S.Sołtysiński,Prawowynalazcze.Komentarz,Warszawa1975,s.35;
idem(w:)S.Sołtysiński,A.Szajkowski,T
.Szymanek,Komentarzdoprawawynalazczego,Warszawa1990,
s.22–23;J.Szwaja,Prawowynalazcze.Przepisy,orzecznictwo,piśmiennictwo,objaśnienia,Warszawa1978,
s.77;idem,Prawaosobistewynalazców(w:)J.S.Piątowski(red.),Dobraosobisteiichochronawpolskimpra-
wiecywilnym,Wrocław1986,s.189;idem(w:)J.Szwaja,A.Szajkowski(red.),Systemprawawłasności
intelektualnej,t.III,Prawowynalazcze,Wrocław1990,s.92–93.Odmiennestanowiskowkwestiicha-
rakteruprawnegoart.5u.w.zająłjednakżeA.ChobotwpracyTwórczośćwynalazczaaumowaopracę
nadwynalazkami,Poznań1976,s.14–15i33.
51
Zdaniemniektórychautorówdobremosobistymjestwyłączniestosunekpomiędzyautorem
arezultatemjegodziałalności;zob.:S.Grzybowski,Nowepolskieprawowynalazcze.Tłoorazcharakte-
rystykaogólnakonstrukcjicywilistycznych,SC1964,t.V
,s.211in.;idem(w:)S.Grzybowski,A.Kopff,
39