Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
Dlabudowaniawspólnotyniezwykleważnajestmożliwośćbyciarazem.J.Sowa
(2014)podajeprzykładkościoła,który-jeślipominiemypierwiasteknadprzyro-
dzony-trwadziękiludziom.Ludziespotykająsięwnimrazwtygodniuispędzają
zesobągodzinę.Nieważne,żezesobąnierozmawiają,ważne,żeprzebywająwtym
samymmiejscu.Dokładnietakisammechanizmwspólnototwórczymożezadziałać
wprzypadkudowolnejprzestrzenipublicznej.Tujednakpojawiasiępierwszaróż-
nicamiędzymiastemajegostrefąpodmiejską.Realizacjęideiżyciawspólnotowego
wprzypadkusuburbiówmożekomplikowaćwłaściweimnastawienienasamorozwój
iwartościindywidualistycznewodróżnieniuodśródmiejskiejotwartościnaróż-
norodność.Drugaróżnicadotyczywarunkówfizycznychsprzyjającychtworzeniu
prospołecznychprzestrzenipublicznych.Oileprzestrzeniepublicznemiastsąprze-
myślanymelementemstrukturyzującymtkankęurbanistyczną,otylenowesuburbia
sązazwyczajzabudowywanechaotycznie,fragmentarycznie,bezładnie,woparciu
odziałaniainwestorówszukającychtzw.okazji(Mantey2011).Mimoistniejących
teoretycznienarzędzimającychzapewnićładprzestrzenny,jakstudiumuwarunkowań
ikierunkówzagospodarowaniaprzestrzennego,planymiejscoweczyprzygotowywa-
nieofertyterenówinwestycyjnych,przedmieścianietworząspójnejpodwzględem
przestrzennym,funkcjonalnymispołecznymstruktury.Wrazzrozwojemterenów
zabudowanychniepowstajegęstasiatkaulic
1
istrukturamiejska,któreporządko-
wałybyprzestrzeń,dającprzytymdodatkowekorzyścispołeczne(Stangel2013).
Wprzeciwieństwiedomiastsuburbiazdominowanesąprzezterenyprywatne,agminy
rzadkowykupujągruntypodinwestycjecelupublicznego.Innymisłowy,niedziałają
tumechanizmytworzeniapełnowartościowej,ndobrej”przestrzenimiejskiej.Wtakich
warunkachsuburbialneprzestrzeniepublicznewprzeciwieństwiedoichmiejskich
odpowiednikówczęstolokalizowanesąprzypadkowo,zdalaodgłównychwęzłów
aktywności,cowpływanegatywnienaichwitalnośćizdolnośćdointegrowaniawiększej
liczbyużytkowników.
Skoromowaowitalnościprzestrzeni,towartonadmienić,żesprzyjająjejodmien-
ność,różnorodnośćorazegalitaryzm.Wszystkietewartościspotykająsięwmiejskich
przestrzeniachpublicznych(Lefebvre1994;Harvey2000).Przestrzenieteodwiedzają
bowiemzróżnicowani,częstoskrajniwzględemsiebieużytkownicy,podejmujący
rozmaiteaktywności.Aktywnościtewzajemniesięwspierająiuzupełniają,wywierając
pozytywnywpływnawitalnośćmiejskichprzestrzenipublicznych,gdyżprzestrzenie
tesąwykorzystywanewsposóbmaksymalny:oróżnychporachdnia,przezróżnych
użytkowników,wróżnymcelu.Głębszaanalizamiejskiejwitalnościobnażajednakjej
drugiedno.Przebywaniezezbytdużąliczbąobcychludzirodzirezerwęwstosunkach
międzyludzkich,przejawiającąsiępowierzchownością,krótkotrwałościąispontanicz-
nościąkontaktów.Dajetowprawdziemieszkańcommiastpoczuciewolnościosobistej
ibrakukontrolizestronyotoczenia,którebyłobyniemożliwewwarunkachwsiczy
małegomiasteczka,aleutrudniazwrócenienasiebieuwagi.Tozkoleistajesięzachętą
1Ulice,którepowstają,niesązgodnezewzorcemkształtowaniaprzestrzenipublicznej.
