Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
A
NNA
B
OGUSKA
wiekudoakcentowaniapostępuwsferzeduchowości,oświaty,intelektu,co
wsporzenaliniicywilizacja—kultura,wktórymtępierwsząwiążesię
zmaterialnymprogresem,tędrugązaśzrozwojemduchowym,sytuujekraj
postroniezwolennikówkultury.
NaPacifikugod.2255.—chorwackauchroniaaideapostępu
Zaakcentowanadystynkcjamiędzycywilizacjąsprowadzanądozbioru
praktyczno-technicznejwiedzyiśrodkówoddziaływanianaprzyrodęakul-
turą,naktórąskładałybysięnormatywnezasady,wartości,ideałyaktualna
jesttakżewpowieściMialnaShufflaya—NaPacifikugod.2255.(NaPacyfiku
wroku2255),uważanejzapierwsząwChorwacjipowieśćfantastyczno-
-naukową
10
.Jeślijednakwziąćpoduwagęwłasnądefinicjęutopiiautora,
którąprezentujeonnałamachksiążkijakokoncepcjęjednegozbohaterów,
amianowiciestwierdzenie,żeutopietowszystkieprace(pozatradycyjną
literaturątakżedziełaastronomiczne,filozoficzne,psychologiczne,medycz-
ne,religijne,mistyczneitd.),którewdowolnejformieizdowolnegopunktu
widzeniadająprognozęprzyszłości(Shufflay1998:254),tomieścisiętu
ipowieśćShufflaya.Bezwątpieniajesttoteżuchronia,albowiemakcja
książkitoczysięwXXIIIwiekunakontynencieazjatyckim,wnowymgeo-
politycznymcentrumświata.Zaznaczyćjednaknależy,żeambicjąautora
byłostworzenie„utopiitotalnej”,anieuważałzatakieeuropejskichdzieł
XXwieku,uznającjeza„blijedaiopreznaznanstvenadjelabezobzirana
dobunjihovapostanka”
11
iwyróżniającnatymtlejakonajsilniejszągrupę
skoncentrowanąwokółbrytyjskiegopisarzaibiologaHerbertaGeorgeWell-
sa.Nakartachpowieściprorokujeonjednak,żetentyppisarstwawEuropie
upadniew2016roku,zaśwAmerycewroku2056.
Jużsamfaktoskarżeniautopiio„naukowątrzeźwość“ukierunkowuje
natypmyślenia,jakiprezentujeShufflaywkwestiiideipostępu.Przede
wszystkimkategorycznieprzeciwstawiaonzepsuty,przeintelektualizowa-
ny,nadmierniestechnicyzowany,wyzbytyduchowościZachód,witalnemu,
wnikającemuwistotęświata,spirytualnemuWschodowi,głoszącupadek
tegopierwszego.Wpowieścizarysowanazostajewizjawchłonięciapostę-
powejcywilizacjiZachoduprzezkulturęWschodu:
---
---
---
---
---
---
---
---
10
Książkapierwotniepowstaławjęzykuniemieckimizostałaprzetłumaczonanachor-
wackiprzezsamegoautora.WychodziłapodpseudonimemEamonaO’Leighawczęściach
latem1924rokuwdzienniku„Obzor”.Powieść,będącmieszankąmyśliautoranatematcywi-
lizacjijakotakiej,naukiisztuki,prezentujeludzkośćw2255roku.Przezpryzmatrelacjioraz
rozmówkilkorgabohaterówskoncentrowanychwokółarhana(władcaZiemi,przywódcataj-
nejorganizacjiBudarh,którarealniewładaświatem),opisujesięnowyporządekświata,
wktórymprymwiedziecywilizacjaWschodu.
11
„słabeitrzeźwenaukowedziełabezwzględunaczasichpowstania”.
