Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
E
WELINA
D
RZEWIECKA
azwłaszczasprawajego„podwójnegoślubu”.Kiedyw1930rokucar
BorysIIIweWłoszechżenisięwobrządkukatolickim,wSofiizorganizo-
wanyzostajeobrzędimitującysakramentprawosławny(więcejzob.Груев
2009).
ZdrugiejstronyKościółbułgarskinieingerujewprocesustawodawczy,
agłoswaktualnychkwestiachspołeczno-politycznychzabierawsposób
wybiórczy.Naprzykładwlatach20.XXwiekuniereagujenawzrostpopu-
larnościkoncepcjieugenicznychioddajeinicjatywępaństwu,takżedopusz-
czauchwaleniePrawaoZdrowiuNarodowymw1928roku(więcejzob.
Mircheva2010).Aktywniezatodomagasięswejobecnościwszkole,powo-
łującsięnaargumentyzdziedzinypsychologii(por.Църковенвестник1932:
94).Formułujepostulatyzmianwprawodawstwiemającenaceluograni-
czenie„wywrotowej”działalnościsekt.Coistotne,właśniewtymkontekś-
ciepisarzekościelnikonstatujązłąpolitykępaństwową,czympotwierdzają
szczególnepretensjeprawosławia.Napoczątkulat40.XXwieku,wwarun-
kachwojennych,mowajestnawetowprowadzeniuodpowiednichzapisów
wustawieoochronienarodu(por.Църковенвестник1940:481-482).
NiepodważalnąobecnośćKościoławewspólnociesymbolizujeinstytu-
cjamałżeństwa(por.Цанков1939).Argumentypodnoszoneprzezśrodo-
wiskaprawosławnewdyskusjinadzgłoszonymw1936rokurządowym
projektemwprowadzeniaślubucywilnegoodsyłajądoidei„harmonijnej
współpracy”państwaiKościołaorazfaktuhomogennościnarodubułgar-
skiego.Ślubkościelnyzostajeuznanyzakwestięnielegislacyjną,a„ogólno-
narodową”.Wtymsensieprzedmiotemkrytykijestrozdzieleniewymiaru
prawnegoikościelnego.Kościółpopierarównieżpolitykęmiędzynarodową
Bułgarii.ZaanektowaniepodczasIwojnyświatowejziemutraconychmocą
traktatuwSanStefanoipokojuwBukareszcie,uznanezostajezapowrót
dohistorycznychgraniccerkiewnejjurysdykcji.„Църковенвестник”wspo-
magaponadtowwarstwiepropagandowejsojuszzpaństwamiOsi,corów-
nieżwiążesięzdążeniemdorealizacjiideałuzjednoczenia(więcejzob.
Rusewa2014).
Właśniewkontekściedominującegowokresiemiędzywojennymdys-
kursunarodo-ipaństwocentrycznegowśrodowiskuBułgarskiejCerkwi
Prawosławnejpojawiająsięgłosyprzeciwkonieprawidłowympraktykom
udziałuduchownychwżyciuspołecznym.Cennymświadectwempoglą-
dywpływowegoduchownegoiprofesoraStefanaCankowa(Цанков
1939).Opierasięonnazałożeniuohistorycznympodłożuścisłejwspółpracy
państwaiKościoła,takwięcaktualnemurządyiinicjatywynarzeczza-
cieśnieniazwiązkówprzyjmujeaprobatywnie.Wtejperspektywierelacje
wcześniejszeocenianegatywnie.Zjednejstronyprzypominanieocenioną
rolęKościoławprocesiewyzwalanianarodu,uznajewręcz,żewalkaonie-