Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Listpierwszy:zKetchumwstanieIdaho
23
szlaku”Sienkiewicza1.OtowywodyopobyciepisarzawSanFranciscoba-
daczilustrujewspółczesnymplanemmiasta,akomentująclistdoJulianaHo-
raina,gdziepadanazwaDupontStreet,wyrokuje,żepisarzużyłnajpewniej
vkawalerskiegodowcipu”
,bovulicytakiejwSanFrancisconiebyło”2.Irze-
czywiście,nazałączonymdoartykułucałostronicowymplanienazwytakiej
nieznajdziemy,alewystarczysięgnąćpoplanymiastazokolic1876roku,by
przekonaćsię,żeważnaarteriaprzecinającaChinatown,dzisiejszaGrantAve-
nue,nazywałasiękiedyśDupontStreet.Ulicęprzemianowano,gdypotrzę-
sieniuziemiw1906rokumiastopodnosiłosięzruin.DzielnicęChinatown
Sienkiewiczznałdoskonale,poświęciłjejsporyszkic3.Bydostaćsiędochiń-
skiejdzielnicy,musiałpewniekorzystaćzbiegnącejprzezniąDupontStreet.
Drugiprzykładjestbardziejznanyitrochęstarszy.OtoJerzyR.Krzyżanow-
skidowodzi,żeSienkiewiczzmyśliłwyprawęnapolowaniewWyoming,ana
potwierdzenieswejtezywskazujenabłędyrzeczowewrelacjipisarza,któ-
revnierażączytelnikawPolsce,świadcząjednakobrakuznajomościtere-
nuzautopsji”
.Takimbłędemmabyćpodanawrelacjinazwastacji,skądwy-
ruszononapolowanie:vTaknp.wyprawawyruszazestacjiPercy[ł],która
wrzeczywistościnigdywstanieWyomingnieistniała[ł]”4.SzkicJerze-
goR.Krzyżanowskiegouchodzidziśzaklasyczny,azawartewnimustalenia
przenoszonesąmechaniczniedopracnastępców.Napytanie,czywlistopa-
dzie1877rokuSienkiewiczbyłwWyoming,zgodnychórodpowiadazatem:
nie.Nie,boprzecieżniebyłonigdywtymstaniestacjiPercy.Stacji,owszem,
dziśniema,alew1876-1877roku,gdySienkiewiczpoznawałStany,była.
Starczyzajrzećdokolejowychrozkładówjazdy.Nieprzesądzatosprawy(był
czyniebyłnapolowaniuwWyoming?),alewytrącaargumenttym,którzy
chcielibyprzyłapaćpisarzanagrubejgeograficznejwpadce.Ketchum,októ-
rymkonsekwentniepisząbadaczeSienkiewicza,tobardziejskomplikowany
1Zob.J.R.Krzyżanowski,NakalifornijskimszlakuSienkiewicza,„PamiętnikLiteracki”
2003,z.2.
2Tamże,s.85.Chodziolistzlutego1877;zob.H.Sienkiewicz,Listy,t.1,cz.2(Mścisław
Godlewski-WładysławJabłonowski),wstępibiogramyadresatównapisałJ.Krzyża-
nowski,listyoprac.iopatrzyłaprzyp.M.Bokszczanin,Warszawa1977,s.387[Horain,
list11,1877].
3Zob.H.Sienkiewicz,ChińczycywKalifornii,w:tenżeDzieła,t.42:Listyzpodróżydo
Ameryki.2,Warszawa1950.
4Obacytatypochodząz:J.R.Krzyżanowski,SienkiewiczwWyoming,czyliUtrickortrip”?,
„PamiętnikLiteracki”1996,z.4;korzystamzprzedrukuw:J.R.Krzyżanowski,Widziane
zAmeryki.Szkicehistoryczneiliterackie,Lublin2009,s.192.
