Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Innegorodzaju„akcjęratunkową”podjęłazmarłamatkaMiriam
Kuperhand.Miriam(ur.1926)wrazzestarszymbratemMojżeszem
ukrywałasiępoucieczcezgettawSiemiatyczach.Krążylipookolicy,
szukającratunku.Wstodoleuchłopawpobliżuukrywałsięjejojciec
zmacochąipasierbicą.Dotarłydonichfałszywepogłoski,żeMiriam
iMojżeszzostalizabici.Ojciecmiałogromnepoczuciewiny,popadł
wdepresjęipostanowiłsiępowiesić.„Pewnejnocy,gdyjegożona
ipasierbicaspały[...],zdjąłpasek,przerzuciłprzezbelkępoddachem,
zrobiłpętlęizałożyłsobienaszyję[...].Alesenmojejmacochyzostał
zakłócony.[...]Duchmojejmatki,niechspoczywawpokoju,przyszedł
doniej[...]:«Słuchajmnie,Rojza»powiedziałamatka«Szlomocię
terazpotrzebuje.Właśniesięwieszanakrokwiizaminutębędzie
zapóźno.Powiedzmu,żedzieciżyją,żewkrótcedowasdołączą
iżejacałyczasczuwamnadwami.
Przeżyjecie.Powiedzmuto»”64.Rojzaobudziłasię,zdążyła
uratowaćmęża,aMiriamiMojżeszdołączylidonichpokilkudniach.
Wszyscyprzeżyliwojnę.
PninaChaietPotasznikuciekławrazzkoleżankąwczasielikwidacji
gettawWołożynie.Miesiącamitułałysiępowioskach,stale
przepędzane.WrelacjiPninawspomina:„Nadeszłazima.Głodne,gołe,
zziębniętepostanowiłyśmypopełnićsamobójstwo.Utopićsię.
Marzyłyśmytylkoojednym,mócrazjedynyjeszczezjeśćdosyta”.
Zdecydowałysięostatnirazzapukaćdojakiejśchaty.„Nietrudnosobie
wyobrazić,jakwyglądałyśmywtymmomencie.Żonachłopaiich
pięciorodziecispoglądałonanaszewspółczuciem.Niezadawanonam
żadnychpytań.Posadzononasdostołuinakarmiono”.Zaopiekowano
sięnimiizatrzymanonazimę,chociażwgospodarstwiepanowała
ogromnabieda.Podziewięciumiesiącachwmiarębezpiecznego
przebywaniaugospodarzyKowalewskich,„pewnejnocywspomina
Pninaśniłamisięmojamatka.Kazałamiopuścićmieszkaniechłopa,
gdyżgroziminiebezpieczeństwo.Całydzieńbyłampodwrażeniemtego
snu.Wreszcieopowiedziałammójsengospodyniiżemamzamiar
odejść”65.Mimosprzeciwugospodarzydziewczętapostanowiłypójść
zaradąmatkizesnu.Odeszłydolasu,pojakimśczasieprzyłączyłysię
dooddziałupartyzanckiego.WieśKałdykiniebawempoichodejściu