Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
chasydówwtakciężkichczasach”18.KalonimusSzapirozostałzamordowany
wczasieZagłady,prawdopodobnie2listopada1943r.,przyczymnie
mawśródbadaczyzgodycodomiejscajegośmierci19.
KsiążkiautorstwarabinaSzapiry
ZażyciaKalonimusaSzapirywyszłajednaksiążkajegoautorstwa,
Chowat
ha-talmidim
(Obowiązekucznia,1932),orazbroszura
Bnejmachszawatowa
(Naśladowcydobrejmyśli)20,którazostaławydrukowanawkilkukopiach
itrafiładorąkwybranychuczniów21,podobniejakopublikowaneprzezjego
uczniówkazaniewygłoszonewjidyszwszabatprzedJomKipur18–19września
1936r.wPiasecznie22.Pozostałeprace:
Hachszaratha-awrechim
(Podręcznik
adepta),
Mawoha-szearim
(Wprowadzeniedochasydyzmu),dziennik
Cawwe-
zerus
(Nakaziochoczespełnienie)orazkazaniazczasówZagładyzostałyjak
jużwspomniałemodnalezionerazemzdrugączęściąArchiwumRingelbluma
w1950iod1960r.ukazująsiędrukiem23.Oryginalnerękopisyzachowane
wdoskonałymstaniecomogępotwierdzić,gdyżkażdyznichbadałem
znajdująsięwArchiwumŻydowskiegoInstytutuHistorycznego
wWarszawie24.
Pozawymienionymipracamijegouczniowieopublikowalipowojniedwa
tomykazańSzapiryzlatdwudziestychitrzydziestych:
Szeloszderaszot
(Trzy
kazania)and
Derechha-melech
(Drogakróla)25.
Kazaniazlatszału
Zachowałosięniewieledokumentówreprezentującychmyślrabiniczną
okresuZagłady.ZbiórkazańnapisanychprzezrabinaShapiręwwarszawskim
getcie,będącyjakzauważyłMendelPiekarzostatnimwistociedziełem
chasydzkimpowstałymwPolscewXXw.,należydokanonumyśli
ortodoksyjnejczasówHolokaustu,byćmożejestwręczjegonajważniejszą
pozycją26.Natomskładająsiękazania,którerabinSzapirowygłaszałwszabat,
anastępniespisał27.Tekstzostałsporządzonywrabinicznymjęzyku
hebrajskim,podczasgdySzapirowygłaszałswojekazaniaprawdopodobnie
wjidysz28.Couderzające,spisanekazanianiezawierajążadnych
bezpośrednichodniesieńdowydarzeńpolitycznychlubhistorycznych.Rabin
Szapiroanirazuniewymienia
explicite
Niemców,postacikluczowychdlażycia
wgetcie,aniniewspominażadnychkonkretnychzdarzeń29.Wkazaniach
częstojestmowaozłoczyńcach,cierpieniu,udręce,męczarniachfizycznych
iduchowych,obólupoutraciebliskichorazkryzysiereligiiiwiary.
Konsekwentniewięckoncentrująsięnazjawiskucierpieniaijegoznaczeniu
religijnym.
Niewątpliwiekazaniatemiałybyćdlasłuchaczyźródłemnadzieiiszacunku
dosamychsiebie.RabinSzapirodoradzał,jakpostępować,wyznaczałyścieżkę
wiary,zapewniał,żerozwójduchowyizachowanieludzkiejgodności
możliwe,mimożeNiemcystarająsięjezniszczyć30.Niebyłytojednak
jedynecele.Pamiętajmy,żerabinnietylkowygłaszałswojekazania,lecz
takżepodjąłwysiłekutrwaleniaichnapiśmie.Ztreścikazańwygłaszanych
odpołowy1941r.wynika,miałświadomość,żewmiaręprzedłużaniasię
wojnyonsamiludziezjegootoczeniamającorazmniejszeszanse
naprzeżycie31.Zdawałsobieteżsprawęztego,żeranyzadaneprzezwojnę
włączającwtokryzysduchowyireligijnynigdyniezdołająsięwpełni
zagoić,nawetpojejzakończeniu.
Któżniecierpi,widząccierpieniaIzraela,cielesneiduchowe,kogosercenieboli,kiedywidzi,