Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
otuchy,pocieszał.Natomiastgdyjegodziałalnośćkaznodziejskadobiegała
kresu,a„smutkomniemakońca”,otwarcieprzyznawał,żebrakujemujużsił,
bysiępocieszaćidodawaćsobieotuchyorazbywspieraćotuchąipocieszać
innych.
Skorotak,jakiejesttoprzesłaniedlaprzyszłychpokoleń,któreskłoniło
rabinaSzapirędopodjęcianiebywałegowysiłkuutrwaleniaswoichkazań
napiśmie?Cojestwnichważnegodlapozagładowychgeneracji?Wydajesię,
żekwestiacierpienia,będącaosiąjegodzieła,maznaczeniedlawszystkich
pokoleń,aSzapirowyczuwał,żejegowłasnedoświadczeniezczasów
straszliwegocierpieniai„latszału”pozwalamustworzyćwyjątkowe
ioryginalnenaukinatentemat.
Filologiacierpienia
Analizafilologicznarękopisu„Kazańzlatszału”wykazuje,żekazaniabyły
opracowywanekolejno,jednakorektanastępowałapodrugiej.Potwierdza
tonapisanyprzezrabinaSzapiręlistdołączonydorękopisu.Listzawiera
instrukcjędlaczytelnikaiwydawcy,wyjaśniającątypyznakówkorektorskich:
Niniejszympodaję,żetam,gdziewtekściepojawiasiętakiznak↓,oznaczaon,żewtomiejsce
należywstawićto,cojestzapisanenamarginesiestronynawysokościtegowiersza.Dalej,
wmiejsce,gdziepojawiasięjakodopiseklitera
alef
,
bet
itd.,należywstawićto,cojestnapisane
powyżej,poniżejlubgdziekolwieknatejstronie.Czasemjestwstawiony
alef
,apowyżejznajdują
sięzdania,poktórychnastępujelitera
bet
.Towskazuje,żewłaśnietamjestmiejscenauwagę
zapisanągdzieindziejwtekścieioznaczoną
bet
.Wobectegoto,cojestzapisaneprzyliterze
bet
,powinnobyćdołączonedotekstuzprzypisanąliterą
alef
iobapowinnybyćwstawione
razemwmiejscu,gdzieznajdujesię
alef
.Jeślijednakwystępujesłowo
hagaha
[korekta],
wówczastegotekstunienależywstawiać;powinienonpojawićsięponiżej,zapisanymniejszą
czcionkąinależygooznaczyćliterą40.
WstępnąkorektęSzapiroprzeprowadziłbezpośrednionatekścierękopisu;
wyrazyzostałyusunięteprzezwykreślenie,dodanewyrazyizdania–zapisane
nadwyrazamiwdanymwierszulubtymi,którezostaływykreślone.Wdalszej
korekcieautordołożyłstrzałkiodsyłającedododatkowegotekstu
namarginesiestrony.Czasemdecydowałsięusunąć„dodaną”notkę,
przekreślającwyrazy;wtedystrzałkateżzostałaprzekreślonawtakisam
sposób.Tegotypuwykreśleniaświadcząotym,żerabindokonałkolejnej
korekty,podczasktórejprzejrzałswojekomentarzeizdecydowałousunięciu
częściznich.
Podczasnastępnejfazykorektynatekstrękopisuzostałynaniesione
hebrajskieliteryzapisanekwadratowym(asyryjskim)pismemidodatkowo
podkreślone.Każdatakaliteraodsyładonotatkizapisanejnagórnymlub
dolnymmarginesiestrony–nienamarginesachbocznych,jakuwagi
zestrzałkami.Odnośnikiztekstupojawiająsięponownieobokzapisków
nagórnymlubdolnymmarginesie,umożliwiającwłaściwąlokalizację
dodanegotekstu.
Ogólniemożnaprzyjąć,żenotatkiopatrzonestrzałkamisąstarszeniż
teoznaczoneliterami,gdyżlicznemarginalia,doktórychkierująstrzałki,
sąopatrzonenakońculiteramiodsyłającymidododatkowychuwag
poczynionychnagórnychlubdolnychmarginesach.Coprawdazdarzasięteż,
że–odwrotnie–komentarzoznaczonyliterąjestdodanynagórzelubnadole
strony,astamtądstrzałkakierujeczytelnikadododatkowego,uzupełniającego
tekstuumieszczonegoobokpierwszegokomentarza.Tezmianyzostały
wprowadzonepodczaskolejnegoetapukorekty,kiedySzapiroadiustował
dodanewcześniejuwagioznaczoneliteramiijetakżekorygował41.
