Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tłumaczypojęcieHannahArendt(Arendt1996:68).Językniemieckiwogó-
leokazujesięskarbnicądlafilologaanalizującegobudowęsłówznaczenio-
wozwiązanychzpamięcią.Dysponujeonmianowiciesłowembewahren
(ustrzec,uchronićkogośprzedczymś,aleteżuchronićodzapomnienia),
wktórymobecnyrdzeń-wahr-(znaczyon:prawdziwy,właściwy,rzeczy-
wisty)okażesięznaczącywanaliziegreckiegopojęciaprawdy-Aletheia
-ijegozwiązkuzpamięciąwfilozofiiPlatona.
Jasnowidzenie
HomerwnIliadzie”przekonujenas,jakistotnejestzapamiętywanie.
Homerbyłaojdem,pieśniarzemi-coistotne-pieśniarzemślepym.Ary-
stoteleswnEtyceeudemejskiej”zaznacza,żeniewidomimająlepsząpa-
mięćwłaśniedlatego,żenieodbierająwrażeńwzrokowych.Literatura-
poezja,botaprzeważaławczasachprzedSokratesem-pisanabyłame-
trycznie.nIliada”inOdyseja”istniaływformiemówionej,recytowanej.
PoematyHomeraspisywanebyłystopniowoinajprawdopodobniejpóźniej,
ato,codziśczytamy,nieistniałonapapierze,tylkowpamięciGreków.
Łatwiejszedozapamiętania,bometryczne,rytmiczneimelodyjnewersy
przekazywanebyłytradycjązustdoust.Dotyczytotakżefilozofiipreso-
kratejskiej:fragmentyformułowanewpostaciwierszowanej(metrumod-
powiadarymomwnaszejkulturzepoetyckiej)nadawałysięraczejdorecy-
towania,śpiewania,niżdoodczytywaniawciszy.Aojd,poeta,wiewięcej
niżzwykłyśmiertelnik.Madarjasnowidzenia,dostrzegato,coniewidzial-
ne.WłaśniewpoetachMnemosynemiałaswychtłumaczy,dawałaimna-
tchnienie,wszechwiedzęwieszczą.JeanPierreVernantzwracateżuwagę
nafakt,żestarożytnenKatalogi”wpoematachHomeraiHezjoda,wepoce
pozbawionejpisma,stanowiłyswoistearchiwa,zktórychspołeczeństwa
mogłyczytaćswojąprzeszłość.
OpowieścikulturygreckiejoMnemosyneiLethemajądwawymiary:
kosmologiczny-boginiedająswojąmocączłowiekowijakiśpoczątek
istaleobecnąprzeszłość,świadomośćporządkuświata;orazeschatologicz-
ny-boginiepojawiająsięwgreckiejwierzewmetempsychozę,wyznacza-
jąnarodziny,któresązapomnieniempoprzednichwcieleńizapomnieniem
krainyHadesa.WpierwszymwypadkuHadesjestśmiercią.Wdrugim-
śmierciąjestżyciewciele;jesttaknp.wmyśliorfickiejipitagorejskiej.
Pamięć,główniejakoprzypomnienie,pojawiasięteżwkontekściete-
rapeutycznegorozgrzeszenia-uPindara,uEmpedoklesa.Pamiętaniema
15
