Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
WSTĘPDOWYDANIADRUGIEGO
dopodwyższeniaspołecznejidentyfikacjizeświatosystemowymcen-
trumwysokorozwiniętegokapitalizmu,wktórymfunkcjonująteż
wielkiemocarstwazimperialistycznąhistorią,niecałkiemprzezlibe-
ralizmdemokracjiprzezwyciężoną,aprzytympamiętamy,jaknimpe-
rializm”byłpodczaszimnejwojnywblokusowieckimpropagandowo
nadużywany.Terazwystępujeteżwtekstachagencjiwykorzystujących
rozwójkrajówBRICSdogłoszeniahasełwrodzaju:multiculturalismo,
etapasuperiordelantiimperialismo20.Nadużywanybywałteżtermin
nklasaspołeczna”21.Aleczyfałszującerzępolenieskrzypkauzasadnia
usuwanieskrzypieczorkiestrysymfonicznej?Terminnimperializm”
byłijeststosowanywbadaniachhistorycznych,podobniejaknnie-
formalneimperium”
.nImperializm”upraszcza,leczzarazemułatwia
konstruowanieopisupanującejideologiiiprowadzonejpolitykiwiel-
kiegomocarstwa22.Sporywokółznaczeniategoterminutrwają.Ter-
minnimperializm”niewyjaśniacałejpolitykiicałokształtustosunków
międzypaństwowych.Odnosisięnieraztylkodonacjonalistycznej
ideologii,intencjiirodzajuprowadzonejpolitykirząduwielkiego
mocarstwa;zawszejestzakorzenionywkulturzepolitycznejpaństwa
zekspansywnymirządami,wyrażaideologięipodkreślapotęgę,dy-
namikę,ekspansywnośćprowadzonejpolitykiwielkiegomocarstwa
ograniczającegonnieformalnie”suwerennośćpaństwasłabszego,za-
leżnego;charakteryzujeniesymetrycznośćstosunków.Imperializm
niemusiałwięcprzejawiaćsiętylkowkolonializmie.Womawianym
okresieimperializmprzejawiałsięcorazsłabiejjakoterytorialne
20
Por.np.www.telam.com.ar/notas/201405/64959-federico-vazquez-multilateralismo-
-etapa-superior-del-antiimperialismo.html(dostęp:31lipca2014r.).GrupęBRICS
współtworzyFederacjaRosyjska,stosującapolitykęzbrojnejekspansjiianektowa-
niaobcychterytoriów.RosjatojedenznienasyconychimperializmówXVIII-XXIw.;
zob.D.Donno,N.Rudra,ToFearornottoFear.BRICsandtheDevelopingWorld,
nInternationalStudiesReview”2014,nr3,s.447-452;R.Sil,WhichoftheBRICsWill
WieldtheMostInfuenceinTwenty-FiveYears?RussiaReconsidered,ibid.,s.456-460.
21
Prof.HenrykDomański,socjologzIFiSPAN,wwywiadziedlanGazetyWybor-
czej”z23czerwca2014r.pt.Klasypolskieisprawiedliwenierówności.Ktoskorzystał
natransformacji?:n[Pytanie:]PojęcieklasynieodparciekojarzysięzKarolemMark-
sem.Czydzisiajjestrównieżużytecznewopisywaniurzeczywistości?[Odpowiedź:]
Jesttonieodłącznyelementsystemówrynkowych.Klasaspołecznatokategorialudzi
podobnychdosiebiepodróżnymiwzględami,przyczympodstawowymwyznaczni-
kiemjeststosunekdowłasnościitzw.pozycjarynkowa,czylinp.stopieńzagrożenia
bezrobociemipozycjaprzetargowawobecpracodawców”
.
22
Terminnimperializm”możnaodnieśćnietylkodowielkiegomocarstwa,lecz
takżedopolskiejpolitykinarodowościowej,jakprzekonujew1927r.młodyAdolf
Bocheńskiweseju:Imperializmnacjonalistycznyaimperializmpaństwowy,nMyślmo-
carstwowa”1937,nr1,przypomnianymw2014r.przezkrakowskiOśrodekMyśli
Politycznej:http://omp.org.pl/artykul.php?artykul=346.Zob.też:K.M.Ujazdowski,
ImperializmpaństwowyAdolfaBocheńskiego,www.omp.org.pl/blog/?p=1296(dostęp:
10sierpnia2014r.).
