Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
WSTĘPDOWYDANIADRUGIEGO
wpowoływanymzbiorzepotwierdzająfakt,żeterminnnieformalne
imperium”oznaczałprowadzenieprzezrządybrytyjskiewobecpaństw
AmerykiŁacińskiejimperialnejpolitykigospodarczejwzakresiedo-
puszczalnymwobecniepodległychpaństw,zatembezformalnego
naruszaniaichsuwerenności(stądowaimperialnannieformalność”).
WobeccorazaktywniejszychStanówZjednoczonychstosowano
wLondyniemetodęobserwowaniaichlatynoamerykańskiejpolityki,
chroniączarównoswepodstawoweinteresygospodarczenacałym
terytoriumobjętymhandlemorazinwestycjami,jakiswojewładztwo
nadkoloniami.Autorzyniezajmująsięoddziaływaniamiwszystkich
wielkichmocarstwtamtychczasów.Wprawdziepodkreślająznacze-
niepodejścia,któremożnabynazwaćkulturoznawczym,dlategoteż
oddziaływaniapominiętychNiemiec,FrancjiiWłochniebyłybyprzy
takimpodejściupozbawioneznaczenia,skupiająsięjednaknabry-
tyjskichoddziaływaniachnaelitywpaństwachlatynoamerykańskich
Mojetezyniesąsprzecznezustaleniamiautorówtychstudiów,ale
otymwpewnymstopniudecydujefakt,żemojaksiążkaodnosisię
tylkodoostatniejzomawianychprzeznichfaznnieformalnegoim-
perium”inawettrochępozaniąwykracza,podczasgdynnieformalne
imperium”badasięzwyklejakookresstupięćdziesięcioletni,trwający
dokońcadrugiejwojnyświatowej,itakteżjestonodatowanewwy-
mienionymtomiestudiów.Zawartewomawianymzbiorzeteksty
Knighta,RockaiTompsonaumożliwiajączytelnikowiposzerzenie
obrazuArgentynyzarysowanegoprzezemniewrozdzialepierwszym,
obejmującymokresdokońcalatdwudziestychXXwieku.Nasuwa-
jąteżmyśl,żekategorięimperiumnieformalnegomożnawpewnym
stopniuodnieśćtakżedoStanówZjednoczonych.
Czytelnikmożezapytać,dlaczegoniekonceptualizowałemswej
analizyprzypomocykategoriincentrum”inperyferie”
,choćpojawia
sięwmejksiążceterminnsystemświatowy”
.Wyjaśniamwięc,żeja
jewtedystosowałemjakookreśleniaodnoszącesiędoopisuokolic
czyprzedmieśćmiasta.Tobyłwtedytypowyuzusjęzykowy.Wodnie-
sieniudoterytoriumkrajumówiłosię—nietylkowPolscezresztą
—opograniczach,kresach.ArgentyńskiekonomistaRaúlPrebisch
zastosowałterminyncentrum”inperyferie”wodniesieniudoteryto-
riumkraju—Argentyny—pisząctow1921roku.Podejściejegojest
zrozumiałe,jeślisiępamiętaowspomnianymuzusieiponadtowie,
SeductionsofInformalEmpire,s.208-228;A.Tompson,Aferword:InformalEmpire:
Past.PresentandFuture,s.229-241.Zob.też:N.Nowakowski,M.F
.Gawrycki,(Nie)
formalneimperium.WielkaBrytaniaiAmerykaŁacińskawdługimwiekuXIX,Warszawa
2014.TekstyKnighta,RockaiTompsonastanowiąwydatneposzerzeniemojegoob-
razuArgentynyprzed1930r.(zob.rozdz.Iponiżej,obejmującyokresdokońcalat20.).
