Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Romantycznezałożenie…
WmodeluNyczaDja”tekstoweobejmujecałośćDja”wewnątrz-
poetyckiego,tropicznośćpozwalajednakciekawieidynamicznie
opisywaćzjawiskadziejącesięnapłaszczyźniepoetyckiej.Owo
dzianiesię(takróżnieujmowane)nakładasięnawspomniane
wcześniejprzemiany,kreacjępodmiotujakomodelubytowego,
uczestniczącegowistotnymstopniuwkształtowaniuobliczyDja”
tekstowego.DwoistośćDja”poetyckiegostwarzaszczególnetrud-
nościwbadaniachpodmiotowościpoetyckiej,otwierajednak
zarazemmożliwośćopisywaniapodmiotubytowegojakoistności
wcielonejwkonkretny,dotykalnykształtpoezji.
II.
Podmiotowośćromantycznapowstajejakocośprzekształca-
jącegoiuwewnętrzniającegoswojąpostaćwprocesieszerszego
ipogłębionegodoświadczeniaświata7.Odsłaniasięwtymdo-
świadczeniuinne,głębszeDja”,cośfascynującego,choćczasem
także–niepokojącego,wykraczającegopozaświadomość,poza
naszewładaniesobą,alebędącegotakżebardziejwłasnym,bar-
dziejprawdziwym.Wpoezjipolskiegoromantyzmutorozszerze-
niepodmiotowości,pierwszazasadniczaprzemianaikrystalizacja
jejkształtuzaistniały,jakwiadomo,wtwórczościMickiewicza
(wballadach,wczesnychromantycznychlirykach–Żeglarz–we
wczesnychDziadach).Pełne(silne)Dja”symboliczne,powstające
wkręgurytuprzejścia,anapłaszczyźnietekstuwwynikuosa-
dzeniaDja”mitycznegowodnowionejmatrycysakralnej,krysta-
lizujesięostateczniewDziadachdrezdeńskich,potemwinnych
7Podmiotjakofenomenżyciawewnętrznegoopisuje(zwracającuwagę
m.in.naowoposzerzeniedoświadczenia)M.Saganiak:Człowiekidoświad-
czeniewewnętrzne.PóźnatwórczośćMickiewiczaiSłowackiego.Warszawa2009.
Zob.też:Y.Vade:Formypodmiotulirycznegowepoceromantyzmu.Przeł.
P.Śniedziewski.DTekstyDrugie”2004,nr4,s.173–194;A.Bielik-Robson:
DuchPowierzchni.Rewizjaromantycznaifilozofia.Kraków2004.
