Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
L.Zwierzyński:DJa”poetyckieSłowackiego…
19
realizacjachdramaturomantycznego;takżewliryce(Śniłasię
zima)iweposie(PanTadeusz).Procesjegostwarzania(skupiania)
rozpoczynasięjednakwcześniej,jużwSonetachkrymskich.Sone-
tykrymskieiDziadydrezdeńskiepowstałynaemigracji,wydaje
sięjakbyzanurzeniewobcymświecieradykalizowałoprocesy,
któredziałysięprzedtemwwielokształtnymDja”wczesnoroman-
tycznym.
PodobnezjawiskadostrzegalnesątakżewpoezjiSłowackiego:
najpierwwpowieściachpoetyckich,potemwKordianie,atakże
wjegoliryceemigracyjnej(Dzachodniej”–np.Sumnienie).Ale
wdrugiejpołowielattrzydziestychnastępuje,wielokrotnieopi-
sywany,kryzysromantyzmu(konwencji,języka),któregopróbę
eksploracjiiprzekształceniapodjąłwswejpoezjiwłaśnieSłowacki
(Horsztyński,PodróżdoZiemiŚwiętejzNeapolu,potemBeniow-
skiipóźneprzedmistycznedramaty).Wcentrumznalazłysię
problemyzdestruowanego,wydrążonego,rozpadającegosięDja”.
Teprocesy(znakomicieopisaneprzezJarosławaMarkaRymkie-
wicza,KwirynęZiembę,JarosławaŁawskiego8)tworząpierwszą
fazęDmodernizacji”podmiotowościromantycznej.Wyraźnesątu
zjawiskaopisywaneprzezNyczawkonstytuowaniusiępodmio-
towościmodernistycznej9:decentracji,horyzontalnegostruktu-
rowaniasięDja”tekstowego,jegorozwarstwienia.Wsamymga-
tunkowymkształciepoematudygresyjnegowypracowanyzostaje
konstruktpodmiotowy,tworzonyzelementówDja”odciśniętych,
odbitych,kreowanychnaróżnychpoziomachtekstuiświata10.
8J.M.Rymkiewicz:JuliuszSłowackipytaogodzinę.Warszawa1982,
s.5–68;K.Ziemba:Wyobraźniaabiografia.MłodySłowackiaciągidalsze.
Gdańsk2006,s.166–321;J.Ławski:Ironiaimistyka.Doświadczeniegraniczne
wyobraźniJuliuszaSłowackiego.Białystok2005,s.67–122.Takżeoczywiście
wopracowaniachinnych(Treugutt,Libera,Kalinowska,wcześniejKleiner).
9R.Nycz:Tropy…
10L.Zwierzyński:PoematdygresyjnyJuliuszaSłowackiego.Próbamodelu
dwuwymiarowego.W:PoematdygresyjnyJuliuszaSłowackiego.Struktura,kon-
teksty,recepcja.Red.M.KalinowskaiM.Leszczyński.Toruń2011;K.Ziemba:
JuliuszSłowackiwDPodróżydoZiemiŚwiętejzNeapolu”iwDBeniowskim”.
W:ObliczaNarcyza:obecnośćautorawtekście.Red.M.Cieśla-Korytowska,
I.Puchalska,M.Siwiec.Kraków2008.
