Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
najczęściejprzyjmowanąwnaukachspołecznychperspektywęujmowaniakonfiktu
wkategoriachwalkiowładzę.Trzebasięzgodzić,żetenaspekt(tj.walkiowładzę)
jestobecnywłaściwiewkażdymkonfikcie,aleniewyczerpujejegokompleksowości.
Spojrzenienakonfiktprzezpryzmatkolizjiodmiennychregułpostępowaniapozwala
dostrzecwtymzjawiskuitowarzyszącychmuprocesachodmienneaspektypomijanewe
wcześniejszychpodejściach.Takieujmowaniekonfiktupozwaladodatkowowszerszym
zakresiestosowaćdoanalizyzachodzącychtuprocesówperspektywęinterpretatywną.
WspółczesnateoriakonfiktuodczasupublikacjiRalfaDahrendorfa(1968)przyjmuje
koercyjnąwizjęspołeczeństwa.Podobnysposóbujmowaniaspołeczeństwawystępuje
wnurcieszkołyfrankfurckiejineomarksizmie.Konfiktowawizjaspołeczeństwaprowadzi
dokoncentrowaniauwaginarelacjachwładzy,dominacjiipodporządkowaniaorazna
badaniumechanizmówwykluczaniaiproblemachnierówności.Konfiktuznajesięza
stannormalnywżyciuspołecznym,niemożliwydouniknięcia.Takisposóbpodejścia
powoduje,żekwestiazapobieganiakonfiktomprzestajeistniećjakoproblemteore-
tycznyiempiryczny.Zagadnienietoznikazpolawidzenia.Wcentrumuwagipojawiają
sięnatomiastkwestiedotyczącedemaskowaniapraktykhegemonicznychisposobów
mobilizacjispołecznejdoruchówprotestuprzeciwkowładzy.Wynajdywanesącorazto
nowepolawalkizHopresyjnymspołeczeństwem”
.Konfiktujmowanyjestwkategoriach
walkiowładzę,opanowanieideologiczne,czyliosposobymyśleniaiwartościowania
przyjmowaneprzezczłonkówspołeczeństwa.Walkaideologicznastajesięprzejawem
walktoczonychwsferzekultury,normiwartości,prowadzącdotzw.wojenkulturowych.
Trzebajednakzauważyć,żekonfiktjestczęstosztuczniekreowany,aHwalkaosłuszną
sprawę”stajesięproponowanąimplicitestrategiąnadawaniapoczuciasensuwłasnej
egzystencji.KażdajednostkamusitylkoznaleźćjakąśHsprawę”
,októrąbędziechcia-
ławalczyćiktórejpoświęciswójczasizaangażowanie.Walkaowładzęisposóbpo-
strzeganiarzeczywistościspołecznejwkategoriachkonfiktowychprzenikanapoziom
zachowańindywidualnych.
Proponowanawniniejszejpracyperspektywajestodmienna.Konfiktniejestujmo-
wanywyłącznieprzezpryzmatrelacjiwładzy.StwierdzenieR.Dahrendorfawskazujące,
żekażdykonfiktjestkonfiktemowładzę,trzebauznaćzaredukcjonistyczne,pomijające
inneaspektyiwymiarytegozjawiska.Autortenprzeciwstawiaintegracyjnymteoriom
społeczeństwaujęciakonfiktowe.Wydajesię,żenieodzownejestwyjściepozatakiedy-
chotomiczneprzeciwstawienia.Tentypanalizywspółczesnychkonfiktówproponowany
jesttakżewodniesieniudosporówideologicznychprowadzącychdoHkonfiktowych
wizji”naturyczłowieka,procesówspołecznychorazwiedzy(Sowell2002).Sporymię-
dzyróżnymiorientacjamipróbujesięujmowaćwzdłużkontinuum,któregobiegunami
sąwizjeodwołującesiędoprzymusulubodrzucającetakąperspektywę.
Konfiktspołecznywystępujenaróżnychpoziomachżyciaspołecznego.Poszukując
sposobówzapobieganiakonfiktom,trzebawpierwszejkolejnościprzyjrzećsięprakty-
kom,którejużzostaływypracowaneisąstosowane,abyniedopuszczaćdozaistnienia
tegozjawiskalubpozwalająnajegoograniczenie.Zkonfiktamiludzkośćzmagasięod
zawsze,dlategobyłobyczymśdziwnym,gdybyniewypracowanorozmaitychpraktyk
protekcyjnych.Zapobieganiekonfiktomdokonujesięwwymiarzecodziennychinter-
akcjispołecznych,napoziomiemiędzygrupowymoraznapoziomieorganizacjicałego
9
