Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
ładuspołecznego.WkażdymztychHobszarów”ustanowionesąreguły,którepozwalają
nakoordynowanieaktywnościwszystkichczłonkówspołeczeństwa.Regułyteniezawsze
sąustanawianeintencjonalnie,częstokształtująsięwsposóbspontaniczny,anawet
niemusząbyćuświadamianesobieprzezosobyigrupy,któresiędonichstosują.
DostrzeżenieistnieniajakiejśHniepisanej”normydokonujesięzwykledopiero
wprzypadkujejnaruszenia(Sumner1995,s.7-8).
Podstawowymsposobemprzeciwdziałaniapojawianiusiękonfiktówspołecznych
jesttakaorganizacjaładuspołecznego,którapowodowałaby,żeodwoływaniesiędo
konfiktujakoinstrumentuzmianyspołecznejbyłobyniepotrzebne.Konfiktjestzazwy-
czajHnarzędziem”służącymwprowadzaniuzmianspołecznych,pozwalaprzezwyciężać
sprzecznościsystemowe,rozbijaspetryfikowaneukładywładzyinierówności.Uprawnio-
nawydajesięzatemkonstatacja,żeustanowienieładupozwalającegonaprzekształcenia
strukturalnejestnajlepszymsposobemzapobieganiapojawianiusiękonfiktówspo-
łecznych.Oczywiścieniewyeliminujetowszystkichkonfiktów,aleograniczykonfikty
makrostrukturalne.Możliwośćartykulacjidążeńorazinteresówróżnychgrupiśrodowisk
społecznychnajlepiejzabezpieczonajestwdemokratycznymporządkupolitycznym.
Wramachtegoporządkuakceptowalnejestwyrażanieopinii,wysuwanieroszczeń
iwpływanienakształtpodejmowanychdecyzjiprzezwszystkieśrodowiskaspołeczne.
Wtakichwarunkachróżnicestanowisksąnieuniknione,niemusząonejednakprowa-
dzićdokonfiktówspołecznych.Elementemporządkudemokratycznegojestinstytu-
cjonalizacjakonfiktówpozwalającanauzgadnianiewramachnegocjacjizbiorowych
interesówróżnychgrupiśrodowiskzawodowych.Instytucjonalizacjakonfiktupozwala
zjednejstronyprzeciwdziałaćwielupotencjalnymkonfiktom,azdrugiejprzyczyniasię
dołatwiejszegoopanowaniakonfiktówżywiołowych,gdyżstronysązorganizowane
iłatwiejmożnaznaleźćwłaściwegopartneradonegocjowaniawarunkówrozwiązania
wysuwanychproblemów.
Kolejnymzagadnieniemwistotnysposóbwpływającymnawystępowaniekonfik-
tówjestproblemsprawiedliwości,adokładniejproblempoczuciabrakusprawiedliwości
występującywobrębierozmaitychgrupiśrodowiskspołecznych.Każdyukształtowany
ładspołecznymusiwjakiśsposóbkwestięsprawiedliwościrozwiązywać.Wramach
filozofiispołecznejodczasówstarożytnychposzukujesięogólnychregułsprawiedli-
wościorazkryteriówpozwalającychmówićoistnieniuspołecznejsprawiedliwości.Wy-
pracowanepropozycjerozwiązaństająsięprzedmiotemdebatynaukowejipolitycznej,
którapoczęściwpływanakształtprzyjmowanychrozwiązańinstytucjonalnych.Problem
sprawiedliwościtoprzeciwdziałaniepowstawaniupoczuciawzględnejdeprywacji,eli-
minowaniudysproporcjiinierównościspołecznych,aletakżeograniczanienadmiernej
roszczeniowościniektórychśrodowiskwynikającejwznacznejmierzezezmianmental-
nychiupowszechnieniasiępostawegalitarnych.
Kolejnymaspektemwiążącymsięzmożliwościąustanowieniaładuspołecznego
zmniejszającegoprawdopodobieństwowystępowaniakonfiktówspołecznychnadużą
skalęjestwytworzenieminimumkonsensudotyczącegopodzielanychwartości.Wra-
machdanegoporządkukulturowegokształtująsiępewneregułyizasadypostępowania
akceptowaneprzezznacznąwiększośćspołeczeństwa.Tenfaktpozwalaograniczyćlicz-
bępotencjalnychkonfiktówiprzeciwdziałarozpadowispołeczności.Jednocześniestaje
10
