Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LászlóBruszt
takichpolitykpublicznych,któreuwzględniałyby
nazauważyćprzejawyodejściaodmodeluzarzą-
różneoczekiwaniadotyczącerozwoju.
dzaniaopartegonawyłączności,tonastępstwa
Ztegopunktuwidzeniawspółzarządzaniesie-
kontestacjitychregułsąwnichodmienne.
ciowemogłobybyćpostrzeganejakosposóbzor-
ganizowaniaróżnorodności,włączającywpro-
(1)Komisja
gramyrozwojoweinteresy,wartościioczekiwania
Analizęczynnikówinstytucjonalnejzmia-
reprezentowanieprzezróżnychaktorówpublicz-
nyiodmiennościorazichkonsekwencjiroz-
nychiniepublicznych,uczestniczącychwtworze-
pocznęodroli,jakąogrywałaUEijejpolity-
niuiwdrażaniuprogramówrozwojowych.Jako
kiodnoszącesiędofunduszystrukturalnych.
sposóbuprawianiapolitykiwspółzarządzaniesie-
Zperspektywykrajówkandydackich–Polski,
ciowestanowiodmiennąkategorięzarównood
WęgieriCzech–UEbyłazapewnenajbardziej
„hierarchii”,będącejsposobemzorganizowania
aktywnympromotoremzmianyinstytucjonal-
polapolitykiczyustrojupaństwa(polity)według
nej,wnastępstwieustanowieniareguł,wykorzy-
jednejarbitralnejmiary(selectivemetric),jakiod
staniafunduszystrukturalnych,związaniaznimi
„poliarchii”,którazgodniezterminologiąprzyję-
określonychwyróżnieńisankcjiorazkształto-
tąprzezRobertaDahlaodzwierciedlaróżnorod-
waniatakichwarunków,którezwiększałyszan-
nośćzgodniezzasadąmiarywiększościowej(ma-
seróżnychregionalnychikrajowychaktorów
joritarianmetric)(Dahl1972).ModelMLGjest
naskuteczneuczestnictwowgrzeośrodkiuru-
zbliżonyraczejdo„heterarchii”,sposobuzorga-
chamianewramachprogramówfinansowa-
nizowaniaróżnorodnościopartegonainstytucjo-
nychprzeztefundusze.Podczasgdymożliwości
nalizacjirozwiązańakomodującychheterogenicz-
Komisjibezpośredniegowpływanianazmia-
nemiarywartości(Ansell2000;Bruszt2002).
nysposobuzarządzaniaregionalnegopoakcesji
Podczasgdyzaledwiekilkaempirycznychprzy-
stałysiędużosłabsze,UEjakoarenastwarzaak-
padkówzbliżyłosiędotegoideałuMLG,kon-
toromkrajowymsprzyjająceokoliczności,które
cepcjazarządzaniasieciowegoodegrałaogromną
mogąwykorzystywać,abywpływaćnaparame-
rolęwprocesieustanawianiazasad,regułiwytycz-
tryprogramówfunduszystrukturalnych,zarów-
nychpolitykiuruchamianiafunduszystruktural-
nonapoziomiekrajowym,jakiunijnym.
nych.Nimiwłaśniekierowalisięciprzedstawicie-
Jakstwierdzonowcześniej,UEużyłamoc-
leKomisji,którzypomagaliwprzygotowaniach
nychbodźców,abywpłynąćnarządowychakto-
krajówakcesyjnychdowykorzystaniatychfun-
rówwkrajachakcesyjnych,alewistociejejprak-
duszy,anastępniesterowalitymiprocesami.
tycznopolityczneoczekiwaniawodniesieniudo
zarządzaniaśrodkamifunduszystrukturalnych
4.Czynnikiinstytucjonalnych
byłyniespójne(Hughes,Sasse,Gordon2004).
zmianiodmienności
Oilewlatach90.unijnebodźcemiałyzachę-
cićdorozproszeniawładzy,otylewrazzezbli-
Jakwspomnianowcześniej,wszystkieno-
żaniemsięakcesjiużytoichdopchnięciakra-
wekrajeczłonkowskiewokresieprzedakcesyj-
jówEuropyŚrodkowo-Wschodniejwkierunku
nymznajdowałysiępodnaciskiemKomisji,by
recentralizacjiihierarchicznegosposobuzarzą-
zmierzaćwkierunkuuproszczonejwersjiwielo-
dzania.Przezcałelata90.Komisjapodejmowa-
poziomowegozarządzania,wktórejostatecznie
ławytrwałewysiłki,abynakłonićprzyszłekra-
tylkojedenpoziom–centralny–odgrywałdo-
jeczłonkowskiedoregionalnejdecentralizacji.
minującąrolę,wyłączajączpodejmowaniadecy-
Faktycznierezultatemtych–zasadniczoniefor-
zjiaktorówpoziomuregionalnegoorazaktorów
malnych–presjibyłowyłącznieto,żekwestia
niepublicznych.Jednakżezarządzanieopartena
regionalizacjistałasięprzedmiotempolitycznej
wyłączności(exclusionary)niedoprowadziłodo
agendy.Natomiasttoczynnikikrajowe,owie-
stabilnejrównowagiwtychkrajach.Wewszyst-
lebardziejniżunijnebodźce,zdeterminowały
kichdostrzecmożnaobjawynieustannejwal-
reformęterytorialnegoustrojupaństwawtych
kipomiędzykrajowymiaktoramiozredefinio-
krajach.(O’Dwyer2006;Keating2006).
wanienarzuconychregułzarządzania.Chociaż
WarunkistawianieprzezUEorazróżne
wewszystkichomawianychprzypadkachmoż-
przedakcesyjneprogramywsparciaodegrałyjed-
12
