Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LászlóBruszt
hierarchicznemusposobowizarządzania(Bruszt
Zgodnieztymitendencjaminadalpodstawo-
2002;Hughes,Sasse,Gordon2004).Zazmia-
weznaczeniemazdolnośćcentralnychstruk-
namipolitycznychpriorytetówKomisjipo-
turpaństwadoabsorpcjifunduszystruktural-
szłyzmianyoficjalnejunijnejdefinicji,określa-
nychorazichtechniczno-fiskalnarozliczalność
jącej,jakiezdolnościpaństwanależywzmocnić
środków,anieakcentowanejeszczewlatach90.
wprzypadkupaństwakcesyjnych,abyodpowia-
wzmocnienienapoziomieterytorialnymendo-
dałyoneobowiązującemustandardowi(metric)
genicznychzdolnościrozwojowychiposzerze-
efektywnościwykorzystaniafunduszystruktu-
niewtensposóbpolitycznejodpowiedzialności
ralnych.Wpierwszympołowielat90.Komisja
rządówkrajowych.Komisjacoprawdazezwala
kładłanacisknastworzenienapoziomietery-
naregionalneprogramyoperacyjne,anawetza-
torialnymendogenicznychzdolnościdorozwią-
chęcadonich,jakotychdziałań,któremająsię
zywaniaproblemów,koncentrującsięnapod-
przyczynićdozwiększeniaszansnawykorzysta-
niesieniuzdolnościuczestnictwapublicznych
nieśrodkówunijnych,aleinaczejniżwlatach
iniepublicznychaktorówregionalnychwzinte-
90.nieprowadziobecniepolitykiwzmacniania
growanejpolitycerozwojowej.Wtamtymokresie
zdolnościimożliwościterytorialnychstruktur
oczekiwanarolacentrumpaństwamiałapolegać
państwainiepublicznychaktorów.Przeciwnie
przedewszystkimnakoordynowaniu,wspoma-
umacnianadrzędnąkontrolnąrolę(gate-keeper
ganiuimonitorowaniuprogramowaniaiwdra-
role)rządówkrajowych,czymprzyczyniasiędo
żaniapolitykirozwojuregionalnego.Po2002r.,
nawroturządowegopaternalizmu.
częściowojakousprawiedliwieniezmianypodej-
ścia,Komisjawskazywałasłabośćregionalnych
(2)Rządykrajowe
zdolnościadministracyjnychwzakresiezarzą-
Podczasgdyrządykrajoweokazałysięzde-
dzaniaorazabsorpcjiunijnychśrodkówipopy-
cydowanymizwycięzcamirozwiązańprzyjętych
chałakrajekandydackiewkierunkuscentrali-
dlauruchamianiafunduszystrukturalnychmo-
zowanegozarządzania(Hughes,Sasse,Gordon
wkonsekwencjikontrolowaćprogramysekto-
2004).Usprawiedliwianozmianętakżesłabo-
rowebezwiększejformalnejoddolnejodpowie-
ściąaktorówregionalnychispołeczeństwaoby-
dzialnościizyskałyswobodęwprogramowaniu
watelskiego,atakżewynikającymztegoniebez-
rozwojuregionalnego,niektórerządoweagen-
pieczeństwemklientelizmu.Odzwierciedlałoto
dyniezawszemusząbyćzainteresowanemo-
oczywistązmianęwfilozofiipostępowaniaKo-
nopolizowaniemdecyzjiicentralizowaniemza-
misji.Jednymzuzasadnieńwcześniejszychpro-
rządzaniawszystkimiprogramamizwiązanymi
regionalnejaktywnościKomisjibyłapotrzeba
zunijnymifunduszami.Rządymogąprzytym
wzmocnienialokalnychaktorów,którzymogliby
optowaćzaograniczonymwłączeniemstruk-
przeciwdziałaćklientelistycznymskłonnościom
turregionalnychiprzekazaniempewnychich
partiipolitycznychipaternalistycznejdomi-
uprawnień,oilesprzyjaćtobędziepodniesie-
nacjibranżowychministerstwwregionachlub
niuefektywności,bezosłabiania,anawetprzy
przynajmniejjeosłabiać.Podczasgdytwierdze-
wzmocnieniu,dominacjihierarchicznegosposo-
nieoogólnejsłabościadministracjiregionalnej
buzarządzania.Bodźceskłaniającedodecentra-
ispołeczeństwaobywatelskiegonigdyniezosta-
lizacjilubrecentralizacjimogąponadtozczasem
łoempiryczniezweryfikowane,słabośćaktorów
sięzmieniać.Wnowychkrajachczłonkowskich,
poziomuterytorialnegomogłasięokazaćsamo-
jeszczeprzedichwejściemwsystemfunduszy
sprawdzającąprzepowiedniąwsytuacjiwzmoc-
strukturalnych,eksperymentowanozpodziałem
nionychprerogatywcentralnejbiurokracjipań-
władzywramachróżnychsposobówzarządzania
stwaipartiipolitycznych.
terytorialnegowzakresierozwojuregionalnego.
Noweunijneregulacjenaokresplanistycz-
Przykładowo,naWęgrzechpierwszydemokra-
ny2007–2013nieodwróciłyznaczącorecen-
tycznyrządpo1989r.scedowałformułowanie
tralistycznychtendencjiwramachprocedurfun-
iwdrażaniepolitykiwodniesieniudolokalnych
duszystrukturalnychinarazieKomisjaniewy-
rynkówpracynasamorządneciałatrójstron-
dajesięzainteresowanaponownymrozbudza-
ne,złożonezprzedstawicielireprezentatywnych
niemswojejproregionalnejaktywnościzlat90.
organizacjibiznesowychipracowniczychoraz
14