Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
dlaosiągnięciazamierzonegoceluprzezorganyadministracjipublicznejznajdujeswój
wyrazrównieżwart.6europejskiegoKodeksuDobrejAdministracji26.
JakzauważaAgnieszkaFrąckowiak-Adamska,zasadaproporcjonalnościwystępuje
obecnieniemalwewszystkichpodstawowychgałęziachprawa27.Identyfikującjejod-
działywanienaprawokonstytucyjne,prawoadministracyjne,atakżeprawoprywatne28,
autorkazauważa,żepomimopewnychróżnicwjejzastosowaniuwposzczególnych
dziedzinachelementemwspólnymjestjejpodstawowafunkcja(cel/rola)sprowadzająca
siędoprzeciwdziałaniaograniczaniuwolnościjednostki,gdyniejesttokoniecznedla
realizacjiinteresuzbiorowegobądźindywidualnegointeresuinnegopodmiotuprawa29.
Funkcjatamazatemcharakterparexcellenceochronny(gwarancyjny).
Pomimorosnącegoznaczeniawpolskimsystemieprawnymdyrektywaproporcjonal-
nościniebyładotądpostrzeganawrodzimejnauceprawapostępowaniacywilnego
jakonaczelnazasadaprocesowawpływającaistotnienacałysystempostępowania
cywilnego,wtymnawykładnięistosowanieszczegółowychnormwjegoposzcze-
gólnychobszarach.Jejznaczenieeksponowanebyłoraczejpunktowo,wkontekście
konkretnychinstytucjiodwołującychsiędotestuproporcjonalnościbądźteżjego
poszczególnychelementów,takichjakzasadakosztówniezbędnychicelowych(art.98
zasadyproceduralnej(obowiązekprowadzeniapostępowaniaprzezorganadministracyjnyprzyuwzględ-
nieniuzasadyproporcjonalności),mawistociecharakteruniwersalnyizłożony(dlaposzczególnychgałęzi
prawa,jakteżwobszarzeprawaadministracyjnego),gdyżnajegotreśćskładająsięzarównoelementy
materialnoprawne,jakistricteprocesowe,wpływającnawykładnięprzepisówprawaadministracyjnego
wobszarzeprawamaterialnegoiprocesowego-zob.W
.Piątek[w:]System...,t.2,cz.2,red.J.P
.Tarno,
W
.Piątek,2018,s.124i137.Autorkonkluduje,żezasadaproporcjonalnościnagruncieprawaadmini-
stracyjnegojestadresowanandoorganówwładzypublicznej,któresązobowiązanewramachdziałalności
władczejdopodejmowaniawzględemjednostektakichśrodków,którepozostająniezbędneiproporcjonalne
doosiągnięciadanegoceluwyznaczonegoprzezprawodawcę.Wświetletejzasadyniezgodnezprawem
pozostajenadużywanieprzyznanychorganomwładzypublicznej,takżewsferzeprocesowej,uprawnieńoraz
korzystanieznichwsposóbnieracjonalny,niezgodnyzichwłaściwymprzeznaczeniem”
.Ponadtonzasada
proporcjonalnoścideterminujesposóbkorzystaniaprzezorganyadministracjipublicznejzprzyznanych
imkompetencjidecyzyjnychorazwpływanaprzebiegpostępowaniaadministracyjnegowewszystkichtych
wypadkach,gdzieustawodawcapozostawiłorganowimarginesswobodywjegoukształtowaniu,zależnieod
realiówfaktycznychkażdejsprawyzosobna.Dziękitemuaktywnośćorganuadministracjipublicznejulega
optymalizacjizpunktuwidzeniarealizowanychcelów.Wtensposóborganmożeograniczaćuprawnienia
procesowestrony,podwarunkiemżeczynitozgodniezzasadąproporcjonalności(s.136).
26
DecyzjawsprawieKodeksuDobrejPraktykiAdministracyjnej(Dz.Urz.UEC285z2011r.,s.3).
Wmyślart.6ust.1tegoaktuwtokupodejmowaniadecyzjiurzędnikdopilnuje,abypodjętedziałaniabyły
proporcjonalnedowyznaczonegocelu.Urzędnikwszczególnościunikaograniczaniaprawobywatelilub
nakładaniananichobciążeń,jeśliograniczeniatebądźobciążeniabyłybyniewspółmiernedoceluprowa-
dzonychdziałań.Zgodniezust.2wtokupodejmowaniadecyzjiurzędnikzapewniasprawiedliwewyważenie
interesówosóbprywatnychiogólnegointeresupublicznego.Zob.natentematJ.Świątkiewicz,Europejski
KodeksDobrejAdministracji(wprowadzenie,tekstikomentarzozastosowaniukodeksuwwarunkachpolskich
proceduradministracyjnych),Warszawa2007,s.23.
27
A.Frąckowiak-Adamska,Zasadaproporcjonalności...,s.35.
28
A.Frąckowiak-Adamska,Zasadaproporcjonalności...,s.35-39.
29
A.Frąckowiak-Adamska,Zasadaproporcjonalności...,s.35.
