Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zbitkileksykalnewdyskursieakademickim
tworzonymidoraźnie,syntaktycznieniekompletnymi,niescalonymisemantycznie
(nieumotywowanymi),któresąodtwarzalnewróżnychkontekstachsytuacyjnych.
Czynnikreproduktywności(odtwarzalności)jestkluczowywtzw.podejściu
dystrybucyjnymdoznaczenia,czyliwsemantycedystrybucyjnej(por
.frazeologię
dystrybucyjnąopisanąprzezPiotraPęzika,2016),którawyrosłanagruncieprac
JohnaR.Firtha(1957).Wsemantycedystrybucyjnej(Lenci,2008)znaczeniejest
emergentne,tj.wyłaniasięzkontekstów,wktórychdanesłowojestnajczęściejuży-
wane.Znaczeniedanegowyrazujestzatemzależneodcharakterystykifrekwencyj-
nejinnychwyrazówistruktursyntaktycznych,któremajątendencjędowspółwy-
stępowaniazdanymsłowem.Wartoprzypomnieć,żejużFirth(1957)twierdził,że
Hmeaningisthecompanywordskeep”,awięcznaczenierównejestwyrazom,które
zesobąwspółwystępują.Twierdziłzatem,żeznaczeniewynikazkontekstu.Dlatego
niemożnadefiniowaćznaczeńleksemów,traktującjejakoodrębne,autonomiczne
jednostki;niesąonebowiemjedynieelementemjęzykajakosystemuabstrakcyj-
nego,którysłużycelomleksykograficznymiopisowym,tylkoelementemściślepo-
wiązanymzkotekstem3ikontekstemsytuacyjnym(wjęzykoznawstwiepolskimist-
niejąteżterminykontekstikonsytuacja);ponadtosłużącelomkomunikacyjnym.
Drugimważnymautorempodkreślającymrolękontekstuwdefiniowaniu
znaczeniajestZelligHarris(1954,s.43),którytwierdzi,żeHdifferenceinmeaning
correlateswithdifferenceindistribution”(różnicewznaczeniukorelujązróżnicą
wdystrybucji).Wedłughipotezydystrybucyjnej(Harris,1954)słowaozbliżonym
znaczeniumajątendencjędookurencjiwpodobnychkontekstach.Korpusowe
podejściedofrazeologiiwywodzisięwdużejmierzezlingwistykiFirthaiHarrisa
(chociażpośrednioznaczeniemiałateżsemantykarelacyjnaipóźniejszyrozwój
WordNetu;Miller,Fellbaum,2007),którzystworzylipodwalinydlanowegomy-
śleniaoznaczeniu,realizowanemuwdystrybucyjnympodejściudoznaczeniaido
frazeologii.Werzekorpusówdystrybucyjnepodejściedosemantykiifrazeologii
określasięjakoneofirthiańskie,bowiemtezyFirthamogąbyćweryfikowane
dziękiogromnymbazomdanychtekstowychizwykorzystaniemnowychnarzędzi
informatycznych,tj.oprogramowaniaużywanegowjęzykoznawstwiekorpuso-
wym.Analizakorpusowa(dystrybucyjna)jestukierunkowananapragmatykęiuzus,
jestanaliząprobabilistycznąiempiryczną(ang.usage-based),aniesystemową
(ang.system-based)iintrospekcyjną.
Bazydanychtekstowych,jakimisąkorpusyjęzykowe,pozwalajązauważyć
wniezliczonychkontekstach,jakzachowujesiębadanesłowo,tj.wjakichfunk-
cjach,strukturachskładniowychikontekstachjestnadreprezentowane,awja-
kichjestniedoreprezentowane.Ponieważanalizakorpusowaopierasięnaanali-
zieokurencjisłowa/frazywkontekstach(ang.usage-basedapproach),tj.wuzu-
siejęzykowym,odbywasięzatemodszczegółudoogółu(ang.bottom-upappro-
ach),cojesttypowedlabadańkorpusowych,wszczególnościprowadzonych
3TerminutegoużywawodniesieniudojęzykoznawstwapolskiegoBarbaraBoniecka(1994).
11
