Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
dwómlubwiększejliczbiewrogichgruprozwiązywaćkonfliktprzezużyciesiły
zbrojnej
60
.ZdaniemQuincyWrighta:analizamilitarnych,psychologicznych,
prawnychisocjologicznychprzejawówwojnynasuwamyśl,żewszystkieone
mogąbyćtraktowanejakozmienneuzyskującepewienstopieńintensywności
wrzeczywistejwojnie.Wojnęmożnawięcujmowaćzpunktuwidzeniakażdej
zwalczącychstronjakoskrajniezintensyfikowanieaktywnościmilitarnej,napię-
ciapsychologicznego,władzyprawnejiintegracjispołecznej,któreniemawiel-
kichszanspojawieniasię,jeśliprzeciwnikniejestwprzybliżeniurównorzędny
podwzględemdysponowanejprzezeńsiłymilitarnej.Zpunktuwidzeniakażdej
zwalczącychstronwojnęmożnarozpatrywaćjakorównoczesnykonfliktsiłzbroj-
nych,nastrojówludności,zasadprawnychikulturnarodowychwtakimstopniu
niemalrównych,żekonfliktmiędzynimiprowadzidoskrajnejintensyfikacjikaż-
degoztychczynnikówpoobustronach
61
.Uogólniając,możnastwierdzić,żemię-
dzyprzeciwnikami,którzyniedysponujązbliżonąsiłąmilitarną(symetrią),przy-
najmniejdlajednejzwalczącychstronniejesttowojna.
W„Socjologiiwojska”JerzyWiatrproponujesyntezęobydwustanowisk
ClausewitzaiWrighta
62
:wojnajestszczególnąformąkonfliktuspołecznegomię-
dzyspołecznościamipolitycznymi,podporządkowanącelompolitycznymwalczą-
cychstronistanowiącąkontynuacjęichdotychczasowejpolityki;swoistośćtej
formykonfliktuspołecznegopoleganaużyciu,wsposóbbardziejlubmniejtrwały
izorganizowany,środkówprzemocy,aczęstokroćtakżenałącznymwystępowa-
niuwpłaszczyźnieprawnej,psychologicznejisocjologicznejantagonizmuwobec
grupyobcejisolidarnościwramachgrupywłasnejwskrajniezintensyfikowanym
stopniu.Taostatniacechawystępujesilniejwwojnachnowożytnychniżwprze-
szłości.Podsumowując,JerzyWiatrpisze
63
:wojnajeststanemspołeczeństwa,
wktórymostrykonfliktwewnętrznylubzewnętrzny,wyrosłyzdotychczasowejpo-
litykispołecznościpolitycznych
64
,rozwiązywanyjestśrodkamiprzemocy.
FranciszekSkibińskiw„Rozważaniachosztucewojennej”precyzowałpo-
jęciewojny:wojnajestkontynuacjąpolitykiprowadzonąśrodkamiprzemocy
wceluzmuszeniaprzeciwnikadospełnienianaszejwoli,nosicharakterkrwawej
walkizbrojnej,stoczonejprzezzorganizowanesiły
65
.Poszerzonądefinicjęwojny
sformułowanąwXIXwiekuprzezCarlavonClausewitzaproponująBolesław
ChochaiJulianKaczmarek.Klasycznądefinicjęwojnyuzupełnilistwierdze-
niem,żenazjawiskowojnyskładająsię:walkazbrojnaprowadzonaprzyużyciu
siłzbrojnychprzeciwstawnychstron;inneformywalki,takiejaknp.ideologiczna,
dyplomatyczna,psychologiczna,ekonomiczna
66
.Wyjaśniają,żeterminwojnato
60
Q.Wright,AStudyofWar,Chicago1942,s.7,cyt.za:P.Chmielarz,Wojnaapaństwo,op.cit.,s.12.
61
Q.Wright,AStudyofWar,Chicago1951,s.698,cyt.za:J.Wiatr,Socjologiawojska,Warszawa1964,
s.42.
62
J.Wiatr,Socjologiawojska…,op.cit.,s.52-53.
63
Ibidem,s.53.
64
Społecznośćaniepaństwo–JerzyWiatrwskazujeprzypadekspołecznośćpierwotniejlubwojnydomowej.
65
F.Skibiński,Rozważaniaosztucewojennej,Warszawa1990,s.29.
66
B.Chocha,J.Kaczmarek,Wojnaidoktrynawojenna,Warszawa1980,s.101.
