Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Pieśniludoweniesądziełamijednejosobyiniktspośródtych,którzyjeśpiewajączyktórzy
jezapisują,niejestichautorem.Takjakwszędzie,takiuBułgarówpieśniludowesąwytworem
siłypoetyckiejcałegonarodu,owocemjegopoetyckiegonatchnienia…Naródpozbawiony
wpływów„sztucznej”poezji,dałwnichwyraztemu,conajpiękniejszeinajbardziej
charakterystyczne,acożyjewjegoduszy.Isąonejedynymobjawieniembułgarskiegoducha
wczasiejegoprzezpięćwiekówniewolniczegożycia
34.
Idalej:
Spośródwszystkichpieśni,wktórychodzwierciedlasięcodzienneżycieBułgara,
najliczniejszesąmiłosne…WmiłościBułgarniejesttakimegoistycznymsamcemjakSerb,
deklamatoremjakGrek,niewolnikiemjakRumun,niejestgorącyjakWłochanisentymentalnie
chłodnyjakNiemiecożyłachwypełnionychpiwemzamiastkrwi.Nieśmiałoidelikatniewyraża
swojeuczucia,anawetdzielijezeswojątowarzyszkążycia.WukochanejdziewczynieBułgar
widzizawszeswojąprzyszłążonę,któratookolicznośćwystarczającodobrzewyjaśnia,dlaczego
toniwyrazjegopieśniludowychsątakczyste
35.
Słowaisformułowaniatakiejak„poezja”,„siłapoetycka”,„natchnienie
poetyckie”,„ciemnelegendyzdawnozapomnianychczasów”,łącząsięzna-
stępującymiokreśleniamifolkloru:„nieśmiały”,„delikatny”,„czysty”.Można
spieraćsię,czyopinieP.Sławejkowasąpróbąanalizysamejtwórczości
ludowej,czyniesąraczejwynikiemdaleceosobistegostosunkudoistotypoezji:
lirykamiłosnapoetyjestwłaśnie„nieśmiała”i„czysta”;wewłasnejtwórczości
wykorzystujeteżpieśniludowe,wybierającte,któreodpowiadająjego
koncepcjiowyrażaniuwnichwartościmoralnychiduchowychBułgarów.
Podobnahipotezamożebyćoczywiścieobiektemporównawczejanalizy
literaturoznawczej.Dlahistoriirecepcjiprzezśrodowiskobułgarskiefolkloru
jakocałościiprozyfolklorystycznejwszczególnościistotnejest,żeartykuł
P.Sławejkowaopisujepodejściespołeczeństwanowoczesnego,którezerwało
ztradycyjnymiformamikulturyiposzukującegowtwórczościludowej
literackości,wartościmoralnychicnót,nawiązująctymsposobemdostarego,
przedromantycznegorozumieniabajkijakoutworuliterackiegobędącego
gatunkiemprozymoralizatorskiejofunkcjachutylitarnych.
PowyzwoleniubajkiliterackiepiszeStojanMichajłowski(1855–1907).
Jegoutworyzdająsięnajpełniejodpowiadaćwymaganiomgatunkubaśni
filozoficznejipublicystycznej:sątowierszeostrukturzeparabolicznej,
wktórychpoprzezalegoriekrytykujesiębułgarskieobyczajepolityczne.Mimo
iż„baśnie”S.Michajłowskiegozupływemczasustająsięlekturąpopularną,
wręczpodręcznikową,twórczośćowegooryginalnegoautoranieznajdujena-
śladowców.
34Tamże,s.54.
35Tamże,s.66.
