Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Ramyteoretyczno-metodologiczne
,,własnośćgospodarcza’’,mamynamyśliwłasnośćpodmiotówszerokorozumiane-
gosektoraprzedsiębiorstw,amówiącściślej—prywatnychipublicznychjednostek
(podmiotów)komercyjnych
30
.
Dotakzdefiniowanejwłasnościsąprzypisane—wujęciuprawnym—okreś-
loneuprawnieniawłaścicielskie,przyczym,jakjużzostałowspomniane,mogąmieć
charakterformalny,usankcjonowany,wynikającyzokreślonegotytułuprawnegodo
majątku,bądźcharakterfaktyczny,nieusankcjonowany,oznaczającyrzeczywiście
realizowanewładztwonadmajątkiem.Torozróżnieniejestszczególnieważne
wprzypadkuwłasnościpaństwowejiwszelkichinnychformwłasnościkolektyw-
nej,kiedytytułprawnyjestformalnieprzypisanypewnymzbiorowościomlub
instytucjom(np.państwu,społeczeństwu,SkarbowiPaństwa,pracownikomprzed-
siębiorstwa),afaktycznewładztwosprawująpojedynczeosobylubmałegrupy.
Ważnejestrozróżnianiepodmiotu,któremujestprzypisanawłasność,odpodmiotu
(osobylubgrupyosób)wrzeczywistościwykonującemuprawawłasności,awięc
podejmującemudecyzjedotyczącewłasności.
Oilekategorieodnoszącesiędopojęciawłasnościgospodarczejwsensie
ekonomicznymsątożsamelubzbliżonewróżnychsystemachgospodarczych,otyle,
gdychodzioprawawłasności,zróżnicowaniejestolbrzymieikluczowedlaanalizy
problemuzmianywłasnościowej.Wiązkauprawnieńwłaścicielskich,przysługu-
jącaokreślonemurodzajowiwłaściciela,istnieje,,tuiteraz’’.Własnośćgospodar-
czamożefunkcjonowaćjedyniewprzypadkuistnieniaodpowiedniegootoczenia
prawno-instytucjonalnego,dającegogwarancjejejnienaruszalnościiochronyna
określonympoziomie,nigdyinigdziebowiemtegwarancjeniemogąbyćbez-
warunkowe.Wtymsensiewłasnośćjest,,zanurzona’’wsystemiegospodarczym:
kształtijakośćsystemugospodarczego(nawetszerzej—ustrojuspołeczno-poli-
tycznego)determinująsposób,możliwościorazefektywnośćwykorzystywania
(używania)własnościgospodarczej.
Przykładowo,własnośćprywatnawStanachZjednoczonychiRosjiskładasię
zpodobnychdóbr,właścicielesąmniejwięcejtegosamegorodzaju,tj.sątoosoby
prywatne(fizycznelubprawne),aleotoczenieprawno-instytucjonalnejestwobu
przypadkachistotnieróżne.Ztegopowoduwiązkauprawnieńwłaścicielskich
igwarancjiznimizwiązanychznacznieróżnisięwobukrajach.
103020Formy,strukturaitypywłasnościgospodarczej
Formawłasnościstanowizasadniczącharakterystykęwłasności(wsensieekonomi-
cznym)ijestokreślanaprzezrodzajwłaścicieladanegozasobugospodarczego.
JaksłuszniekonstatujeCz.Strzeszewski,istniejądwieskrajneformywłasności:
30
Takiegookreśleniaużywasięnp.wopracowaniachBiuraStudiówiEkspertyzSejmuRP:
K.Polarczyk,ZatrudnieniewsektorzepublicznymiwadministracjipublicznejwPolscenatleinnych
krajów,,,RaportBSiE’’2005,nr237.
