Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
Rozdział1
(1)Dzwoniącwoźnypragnie,czylimaintencję,wywołaćwuczniachpew-
neprzekonanie,np.ozakończeniulekcji;
(2)Woźnypragnie,abyuczniowierozpoznalijegointencję;
(3)Woźnypragnie,abyprzynajmniejczęściowo,dziękiowemurozpozna-
niuintencji,uczniowiedoszlidoprzekonania,żelekcjesiękończą.
Pierwszazwymienionychintencjiniewystarczy,abyjakiśstanrzeczy
znaczyłcośwsensiesemiotycznym.Naprzykładprzedmiotpodrzucony
namiejscuprzestępstwa,którymaskierowaćpodejrzenianawłaściciela
owegoprzedmiotu,niewątpliwiespełniawarunek(1)–mabowiemwywołać
przekonanie,żewłaścicieltegoprzedmiotujestsprawcąprzestępstwa.Nie
oznaczatojednak,żeprzedmiottenznaczy
NN
,żeowaosoba,dajmynato
B
,
jestfaktyczniesprawcąprzestępstwa.Niejesttospowodowanejednaktym,że
B
jestniewinny–możesięprzecieżzdarzyć,żeinnaosoba,np.
A
,pragnie
skierowaćpodejrzenienaosobęfaktyczniewinną,wiedzącojejwinielub
nie.Poprostuintencjanadawcy,abyzapomocąużyciapewnegostanu
rzeczy
x
wywołaćpewneprzekonanieniewystarczydotego,aby
x
coś
znaczyło
NN
.
Przedstawionaanalizamiaładotyczyćwyrażeńjęzykowych.Jednak,aby
wyjaśnićnaczympolegaposiadanieznaczeniaprzezwyrażeniejęzykowe,
Griceodwołujesiędoużyciapewnychinnych„obiektów”,októrychmowa
wprzykładach.Zatemwpodanymprzedchwiląprzykładzieużyciejakiegoś
przedmiotu(wtymprzypadkupodrzuceniegonamiejscuprzestępstwa)
jedyniezintencjąwywołaniajakiegośprzekonania(wtymprzypadkurzuce-
niapodejrzenianawłaścicielategoprzedmiotu),niepozwalanaprzypisanie
owemuużyciulubużytemuprzedmiotowiznaczeniawsensiesemiotycznym.
Nawiasemmówiąc,jednymzpowodów,dlaktórychGricestosujewtym
kontekścietermin„wypowiedzenie”(
utterance
)spowodowanejestchęcią
zachowaniapewnejzamierzonejniejednoznaczności.Termintenmożna
bowiemrozumiećjakoaktbądźjakoprzedmiot,wszczególnościjako
aktwypowiedzeniasłowalubsamowypowiedzianesłowo
117
.
Kolejnywarunekposiadaniaznaczeniawsensiesemiotycznympolegana
tym,żeużywając
x
nadawcapragnie,abysłuchaczerozpoznalijegointencje
wywołaniawnichpewnegoprzekonania.Tadrugaintencjarównieżokazuje
sięniewystarczająca,abyprzypisać
x
znaczeniewsensiesemiotycznym.Grice
podajemiędzyinnyminastępująceprzykłady.
117
Wydajesię,żeznaczenia„okazjonalne”wsensiesemiotycznym,októrychfaktycznietu
mowa,przypisujemyzarównoaktomwypowiedzeniawyrażenia,jakisamymwyrażeniom,
rozumianymtujakowyrażeniomokazom.Znaczenia„bezczasowe”wsensiesemiotycznym
przypisujemynatomiastwyrażeniomtypom.
