Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
Rozdział1
Wpewnychprzypadkachjęzykowychpytamysięmówiącegoojegointencjeiwnielicznych
przypadkach(zazwyczajbardzotrudnych,jakwprzypadkufilozofa,któryzostałpoproszo-
nyowyjaśnienieznaczenianiejasnegofragmentuwjegopracy),odpowiedźnieopierasię
natym,comówiącypamięta,leczjestraczejpewnądecyzjąotym,wjakisposóbnależy
braćto,conapisał
122
.
Naprzykładjeślikrzykniemykomuśgłośnodoucha„Chcężebyśogłuchł”,
ewentualneogłuchnięcietejosobyniejestistotnedlaposiadaniaprzezto
wypowiedzenieokazjonalnegoznaczenia
NN
.
TeorięGrice’aprzedstawiamwrozdzialewstępnympoświęconymznacze-
niuwsensieprzedteoretycznym,gdyżnieutożsamiamjejzteoriąznaczenia
wewłaściwymtegosłowaznaczeniu.Traktujęjąraczejjakopróbęwyjaśnie-
nia,kiedyterminy„znaczenie”i„znaczyć”sąużywanewsensiesemiotycz-
nym.Odteoriiznaczeniawewłaściwymtegosłowaznaczeniuwymagasię
znaczniewięcej.Wymagasięmianowicie,abypodawała,wtenlubinny
sposób,znaczeniawyrażeńjęzyka.TeoriaGrice’ategowarunkuniespełnia.
Oczywiściemożnatwierdzić,żewypowiedzianedo
X
-azdania„Twojażona
zdradzacięz
Y
-kiem”znaczy
NN
poprostu,żeżona
X
-azdradzagoz
Y
-kiem.
Jednaktakie„podanieznaczenia”jesttrywialneiniczegoniewyjaśnia.Celem
Grice’aniejestbowiemzbudowanieteoriiznaczenia,leczwyjaśnienie,jak
rozumiemyczasownik„znaczyć”wsensiesemiotycznym.Innymisłowychodzi
muoustaleniewarunków,któremuszązajść,abypewnemuwypowiedzeniu
możnabyłoprzypisaćznaczeniewsensiesemiotycznym,niezaśopodanie
jegoznaczenia.
WedleGrice’aznaczeniewsensiesemiotycznympojawiasięwrazzza-
mierzonymużyciemwyrażenia.Użycieprzezmówiącegowyrażeniawsposób
znaczący
NN
poleganaspecyficznychintencjach.Rodzitojednakpewną
trudność.Wyobraźmysobie,żeodtwarzamywobecnościpana
X
nagranie,na
którympani
X
zwracasiędo
Y
-kasłowami:„Kochamcię
Y
-ku”.Mamy
wówczasdoczynieniazsytuacjąanalogicznądosytuacjizpokazywaną
fotografią,słowa„Kochamcię
Y
-ku”nieposiadająznaczenia
NN
.Wydawaćby
sięmogło,żemamydoczynieniazpewnymparadoksem–przecieżsłowate
zpewnościącośznaczą.Gdybyłyskierowaneprzezpanią
X
do
Y
-ka,spełnia-
ływszystkietrzywarunkiposiadaniaznaczenia
NN
.Napostawionytuzarzut
możnaodpowiedziećwsposóbnastępujący:zdanie„Kochamcię
Y
-ku”posiada
pewneznaczeniebezczasowe.Wtymkonkretnymprzypadkuniezostało
jednakużytewokazjonalnymznaczeniu
NN
,leczzostałoodtworzoneztaśmy.
Sprawęmożnajednakjeszczebardziejskomplikować,np.zwracającsiędo
X
-a:„Słyszałem,jaktwojażonamówido
Y
:»Kochamcię«”.Mamytutajdo
czynieniazdwomawypowiedzeniami.Pierwszaznich„Słyszałem,jaktwoja
żonamówido
Y
...”,okazjonalnieznaczy
NN
,żemówiącysłyszał,żeżona
X
-a
122
Op
.
cit
.97.
