Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sensterminu„znaczenie”–próbydefinicji
65
NiewątpliwązasługąGrice’ajestto,żewskazałonnakomunikacyjny
aspektznaczenia.Znaczeniaposiadająwypowiedzenia,zapomocąktórych
użytkownicyjęzykawywierająnasiebiepewienokreślonywpływ.Niemożna
zatemoddzielićproblemuznaczeniaodproblemuużyciajęzyka,czyli,
innymisłowy,działaniazapomocąjęzyka
128
.Dosprawytejpowrócę
wdalszychrozdziałach,awszczególnościwrozdziale7.Działaniezapomocą
języka,jakopewienaspektrozumieniawyrażenia,zostałporazpierwszy
zauważonyprzezGottlobaFregego.
1.5.SensiznaczenieuGottlobaFregego
GottlobFregeznanyjestprzedewszystkimjakotwórcawspółczesnejlogi-
kimatematycznej.Jesttorównieżpostaćniezwykleznaczącadlafilozofii
języka,szczególniedlateoriiznaczenia.Teoriatazostanieprzedstawiona
dokładniejwnastępnymrozdziale–wtymmiejscuograniczęsiędotego,
wjakisposóbFregepróbowałwskazaćnainteresującygo,przedteoretyczny
sensterminu„znaczenie”.
Niemieckitermin
Bedeutung
,podobniejakjegopolskiodpowiednik„zna-
czenie”,bywaużywanywwielukontekstachwróżnysposób.Wszczególności
„znaczenie”możebyćużyte,oczympisałAjdukiewicz,wsensiedowolnej
funkcjisemiotycznej.Fregeużyłzatemterminu
Bedeutung
wjednym
zdopuszczalnychwjęzykuniemieckimsensówtegosłowa,amianowiciejako
odpowiednikodniesienia.JaktwierdziznanyegzegetapismFregego
MichaelDummett
129
,potocznysensterminu
Bedeutung
Fregełączył
zrozumieniemwyrażeń.Uchwycenieowegopotocznierozumianego
Bedeutung
byłobyrównoznacznezezrozumieniemwyrażenia.Wswejteorii
nieużyłjednakżadnego„technicznego”terminujakoodpowiednikapotocznie
rozumianegoterminu
Bedeutung
,leczwyróżniłtrzyterminyodpowiadające
trzemaspektomrozumieniawyrażenia.Sątokolejnosens(
Sinn
),tonlub
zabarwienie(
Färbung
)
130
oraz,wprzypadkuzdań,moc(
Kraft
)
131
.
CytowanazaAjdukiewiczemwpodrozdziale1.1wstępnacharakterystyka
znaczeniawsensie(4)jestniewątpliwymnawiązaniemdocharakterystyki
128
Chodzituoczywiścieoteorięaktówmowy.
129
Zob.Dummett1973.
130
Tenskładnikznaczeniamożnawwielkimprzybliżeniuokreślićmianemładunku
emocjonalnego.CzęściowozatemodpowiadałbyznaczeniuemotywnemuwsensieOgdena
iRichardsa.
131
ByłbytoodpowiednikmocyillokucyjnejwsensiewprowadzonymprzezAu-
stina,zob.Austin1962.
