Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekologiairozmieszczenie,systematyka5
Ryc.7.
Drobnonóg(Symphyla)zSichuanu,Chiny(fot.P.
Naskręcki)
Ryc.8.
Hexapoda(Orthoptera).Szarańczak—Dictyophorus
spumans(Pyrgomorphoidea:Pyrgomorphidae)zpołudnio-
wejAfryki(fot.P.Naskręcki)
Układ
wydalniczy.
Praktycznie
u
ogrom-
rozwójprosty(wktórympostaciemłodocianesą
nejwiększościtchawkodysznychwystępującewki
podobnedodorosłych)irozwójzłożonyzprzeobra-
Malpighiegojakoorganwydalniczycharakterystycz-
żeniemniezupełnymizupełnym.
nydlastawonogówlądowych.Cewkisąpochodzenia
Utchawkodysznychwystępujerównieżspecy-
ektodermalnegoiuchodząnagranicyjelitaśrod-
ficznyrozródbezpłciowywpostacipoliembrionii,
kowegoitylnego.TylkounielicznychApterygota
awięcrozmnażaniabezpłciowegopolegającegona
występująprzekształconenarządysegmentalne(ne-
powstawaniulicznychzarodkówzjednegozapłod-
frydia)wpostacigruczołuwargowego(labialnego)
nionegojaja.
iuwieluwijów1-2pargruczołówszczękowych.
Układrozrodczy.Rozdzielnopłciowe.Pierwotnie
parzystegonady(częstożeńskieoskomplikowanej
budowie).Usamcówzreguływystępujeskompliko-
Ekologiairozmieszczenie
wanynarządkopulacyjny,któregozasadniczączęścią
jestprącie(penis)orazstrukturydodatkowetworzone
Najliczniejszypodtypstawonogów,któregoprzed-
przezgonopody.Uwielugruptchawkodysznychtwo-
stawicielereprezentująwszystkietypytrofizmu
rzonesąrównieżspermatofory.Przywyborzepartne-
izamieszkująpraktyczniewszystkiebiotopykuli
raseksualnegodużąrolęodgrywająferomony.Często
ziemskiejwykazującniezwykłezróżnicowaniemor-
spotykanyjestdymorfizmpłciowy.Możewystępować
fologiczne.
opiekanadpotomstwem.Występujepartenogeneza
(różnetypy,wtympedogeneza)orazżyworodność
ijajożyworodność.Uniektórychwystępujeheterogo-
nia,awięcprzemianapokoleńpłciowych(zsamcem
Systematyka
isamicąorazpokoleniapartenogenetycznego).
Jajazregułycentrolecytalnezdużązawartością
Podtypzostałpodzielonynadwienadgromady:
żółtka,bruzdkującepowierzchniowo.
wije(Myriapoda)(ryc.7)isześcionogi(Hexapoda)
Wrozwoju,obokrzadkiejanamorfozy,zwykle
(ryc.8).Filogenezaisystematykajestomówionaprzy
występujeepimorfoza.Wepimorfoziewyróżniasię
poszczególnychnadgromadachtchawkodysznych.
