Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8Nadgromada:wije—Myriapoda
centymetrówdługości.Wymianagazowaodbywa
Paradoxopodapozostawaławwyraźnejsprzeczno-
siępoprzeztchawki,aleunajmniejszychform—
ścizistotąmorfologicznychpodstawwyróżnienia
tylkoprzezścianyciała.Wwydalaniuzbędnych
MandibulataiprocesówtagmatyzacjiChelicerata
produktówprzemianymateriibiorąudziałcewki
orazzinnymibadaniamimolekularnymi.Wświetle
Malpighiego.
rozważańopartychnawszechstronnychanalizach
Wijezwiązanesągłównieześrodowiskiemgleby,
morfologicznychimolekularnychMandibulatanale-
sąstosunkowowrażliwenawysychanie,unikają
żyobecnieuznawaćzagrupęmonofiletyczną,wsto-
światłaisuszy.Wekosystemachpełniąfunkcjesa-
sunkudoktórejCheliceratamożnatraktowaćjako
profagówlubdrapieżców.
grupęsiostrzaną.Mimożeistniejądanezarówno
Bezwzględunapoglądycodowyższychjed-
morfologiczne,jakimolekularne,sugerującemożli-
nosteksystematycznych,istotneróżnicewbudo-
wośćtraktowaniaMyriapodajakogrupypara-bądź
wieciaławijówwarunkująpodziałna4odręb-
polifiletycznej,towiększośćbadańmolekularnych
negromady:pareczniki(Chilopoda),krocionogi
potwierdzamonofiletyzmtejgrupyiobecniepogląd
(Diplopoda),skąponogi(Pauropoda)idrobnonogi
tenwydajesiędobrzeugruntowany,popartytakże
(Symphyla).
analiządanychkopalnych.Zdaniemmorfologów,
Wfaunieświatowej,zponad16000znanychdotąd
zapochodzeniemwszystkichwijówodwspólnego
naucegatunkówwijów,najliczniejreprezentowanesą
przodkaprzemawiałazawszebudowaszkieletugło-
krocionogi,obejmująceok.12000.Wielokrotnie
wowego(tentorium)izwiązanaznimruchomość
mniejgatunkówzaliczasiędopozostałychgromad:
żuwaczek.Dalszychargumentównamonofiletyzm
pareczniki—3300,skąponogi—700,drobnonogi
Myriapodadostarczyłyrównieżbadanianadukła-
—200.Największezróżnicowaniegatunkowewijów
demnerwowymorazbudowąoczu.
dotyczystrefygorącejicieplejszychrejonówklimatu
Chilopodasąjedynymiprzedstawicielamiwijów
umiarkowanego.Nakontynencieeuropejskimwije
tylnopłciowych(Opisthogoneata).Doniedawna
niesągrupąliczniereprezentowaną.Stwierdzono
uważano,żesiostrzanągrupęstanowiąpozostałe
występowanie2188gatunków.Wwarunkachklima-
wijeprzodopłciowe(Progoneata),zktórychnaj-
tuumiarkowanegoEuropyŚrodkowej(strefalasów
wcześniejwydzieliłasięgrupadrobnychwijów
liściastych)występujeichok.200,anatereniePolski
nazywanadziśSymphyla,zaśgrupęsiostrzaną
150gatunków,zktórychwięcejniżpołowęstanowią
wstosunkudoniejstanowiądzisiejszePauropoda
krocionogi(Diplopoda).
iDiplopoda,razemtworzącegrupęDignatha,cha-
rakteryzującąsięjednąparąszczękorazbeznogim
segmentemzagłowowym.Wskrótowymzapisieten
Filogenezaiklasyfikacja
poglądmożnawyrazićnastępująco:Chilopoda+
[Symphyla+(Pauropoda+Diplopoda)].Niektóre
badaniamolekularnesugerująjednaksiostrzane
PoglądynafilogenezęMyriapodazawszebyłykon-
pokrewieństwoSymphylaiPauropoda,obiete
trowersyjne,aichstatuswśródstawonogównadal
grupymająstanowićsiostrzanykladdoChilopoda,
obfitujewlicznehipotezy.Przezwiększośćubiegłe-
awszystkierazemdoDiplopoda:Diplopoda+
gostuleciaMyriapoda,HexapodaiCrustaceałączo-
[Chilopoda+(Symphyla+Pauropoda)].Diplopoda
nebyływgrupęMandibulatanapodstawieobecno-
zcharakterystyczniepodwójnymisegmentamicia-
ściżuwaczek.WkontekścietejhipotezyMyriapoda
łastanowiąniewątpliwienajbardziejzróżnicowaną
łączniezHexapoda,zdawałysiętworzyćgrupę
taksonomicznieinajbogatsząwgatunkigrupęwi-
monofiletycznąnazywaną:Atelocerata(Antennata,
jów.Jestonanajlepiejudokumentowanąwzapisie
jednoczułkowce)lubTracheata(tchawkowce)bądź
kopalnym.
Uniramia(jednogałęziowce),zależnieodpoglądów
ObecnedanefaworyzująumiejscowienieMy-
nafilogenezęstawonogóworazłączącejtęgru-
riapodawobrębieMandibulataimonofiletyzm
pęcechy.WostatnichlatachhipotezaAtelocerata
Myriapoda.JakkolwiekpierwotnagrupaMyriapoda
zostałapoważniezakwestionowanaprzezwyniki
pozostajenieznana,toobecnebadaniawskazują,że
badańmolekularnych,zktórychwielesugerowało
powstaławewczesnymkambrze,zaśgłównyokres
bliższezwiązkipomiędzyMyriapodaiChelicerata
dywergencjiprzypadłnapóźnyordowikiwczesny
tworzącehipotetycznągrupęnazwanąParadoxopoda
sylur.
lubMyriochelata,atakżepomiędzyCrustacea
Wtympodręcznikuprzyjętonastępującąsyste-
iHexapoda,łączonejakoTetraconata.Hipoteza
matykę:
