Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Teoriewzrostuirozwojuspołeczno-gospodarczegowewspółczesnejekonomii
sielogicznym,jakimerytorycznymobardzoszerokiejtreści.Gospodarkajestkate-
goriąmaterialną,technologiczną,polityczną,prawno-organizacyjnąispołeczno-cy-
wilizacyjną,składającąsięzarównozesferyrealnej,jakisferyregulacji,obejmującą
rozmaitąskalęzjawiskiprocesówzwiązanychzdziałalnościągospodarczą22.
Wzrostgospodarczyjestmierzalnąkategoriąekonomiczną,którądefiniujesię
naogółwkategoriachprzyrostuwartościrocznejprodukcjidóbriusługwdanym
kraju.PowszechniestosowanąmiarąwzrostugospodarczegojestProduktKrajowy
Bruto(PKB)23.PKBjestnajlepiejznanymwskaźnikiemaktywnościmakroekono-
micznej.Zostałonopracowanywlatach30.XXw.izczasemstałsięstandardową
wartościąodniesienia,wykorzystywanąprzezdecydentównacałymświecieisto-
sowanąpowszechniewdebatachpublicznych.Określaoncałkowitąwartośćdóbr
iusługwytworzonychwciągurokunaobszarzedanegokraju24.Jakozagregowana
kategoriaekonomicznawyrażanawjednostkachpieniężnych,jestonawrażliwana
zmianycen.DlategoteżnależyrozróżniaćrealnąinominalnąwartośćPKB,acoza
tymidzie,realnyinominalnywzrostPKB25.
Odlat80.ubiegłegowiekumożnazaobserwowaćrenesanszainteresowania
wzrostemgospodarczym.Doprowadziłotodokrytycznejanalizydotychczasowe-
godorobkuizainicjowałopracenadteoriamiwzrostuendogenicznego.Wefekcie
problematykawzrostugospodarczegostałasięjednymznajważniejszychnurtów
badawczychwewspółczesnejekonomii.D.Romerwyraziłzwięźlekwestięwna-
stępującysposób:flimplikacjewzrostudługookresowegodlapoziomudobrobytu
przesłaniająjakiekolwiekmożliweefektywahańkrótkookresowych,którezazwy-
czajbyłyprzedmiotembadańmakroekonomii”26.
Wzrostgospodarczyjestkategoriąekonomiczną,którapowinnabyćopisywana
wkategoriachczasuiprzestrzeni.Ogólnierzeczbiorąc,wskutekistotnegodorobku
naukścisłych,wszczególnościfizykiimatematyki,ekonomiściprzejęlipewnena-
rzędziaopisuzmiennościwiększościfundamentalnychzmiennychekonomicznych
wczasie.Czasjesttraktowanyjakozmiennaporządkującasekwencjęmechanizmów
iprocesówgospodarczych.
Przestrzeńwteoriiwzrostugospodarczegotraktowanajestnaogółwsposób
uproszczony,woderwaniuodosiągnięćekonomicznejanalizyprzestrzennej27.
Aspektprzestrzenipojawiasięimplicitewzwiązkuzanaliząporównawcząproce-
sówwzrostuwróżnychkrajachlubugrupowaniachkrajów.Niezmieniatofaktu,że
zpunktuwidzeniaekonomicznejanalizyprzestrzennejteoriawzrostugospodarcze-
gomacharakteraprzestrzenny,arozpatrywanemechanizmyiprocesywzrostunie
22
M.G.Woźniak,Wzrostgospodarczy.Podstawyteoretyczne,Wyd.UEwKrakowie,Kraków2008,s.9.
23
PKB=spożycieprywatne+inwestycje+spożyciezbiorowe+(eksportimport).Ramyizasady
obliczaniaPKBokreślaeuropejskisystemrachunków,któryjestwznacznymstopniuspójnyzsystemem
rachunkównarodowychONZ.
24
KomunikatKomisjidoRadyiParlamentuEuropejskiego:WyjśćpozaPKB,Pomiarpostępuwzmie-
niającymsięświecie,KOM(2009)433wersjaostatecznaz20.8.2009,s.2.
25
K.Malaga,Oniektórychdylematachteoriiwzrostugospodarczegoiekonomii,PTE,htp://www.pte.pl/
pliki/2/12/K.%20Malaga.pdf(12.09.2010),s.1.
26
D.Romer,AdvancedMacroeconomics,McGraw-Hill,NewYork1996,s.5.
27
Szerzejnatematekonomicznejanalizyprzestrzennychaspektówwzrostugospodarczegozob.:Eko-
nomicznaanalizaprzestrzenna,podred.B.Gruchmana,Wyd.AEwPoznaniu,Poznań1992.