Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Teoriewzrostuirozwojuspołeczno-gospodarczegowewspółczesnejekonomii
ipaństwachprzechodzącychtransformacjęgospodarczą87.Poszerzasięskalaiza-
sięgaktywnościkorporacjitransnarodowych.Naświeciefunkcjonujeblisko103tys.
przedsiębiorstwwielonarodowych,892tys.spółekzależnych.Sprzedażtychfilii
osiągawartość19blnUSD,przekraczającdwukrotniewartośćglobalnychobrotów
handlowych88.
Rosnącepowiązaniamiędzygospodarkamiróżnychkrajów,wzrostliberalizacji
iintegracjirynkówzbytu,deregulacjaprzepływówkapitałowych,redukcja–dzię-
kiinnowacjomtechnologicznym–kosztówkomunikacjiitransportu,zmieniływa-
runkiprowadzeniadziałalnościgospodarczej.Globalnagospodarkaprowadzido
globalizacjiaktywnościprzedsiębiorstw.Przejawemtegojestprzemieszczaniepro-
dukcji,cechującejsięwysokimnakładempracylubusługzwiązanychzprocesami
biznesowymi,dodowolnegomiejscanaświecie.Kryteriawyborumiejscadziałalno-
ścimogąbyćróżne,najczęściejzwiązanesązposzukiwaniemprzezfirmyniższych
kosztówwytwarzania.
Możnapowiedzieć,żeglobalizacjawpływanaprzyspieszeniewzrostugospo-
darczego,aprzeztozwiększapopytnazasobyśrodowiskowe.Ponadto,wpew-
nychwarunkach,dopowstaniadodatkowychzagrożeńśrodowiskamogąrównież
prowadzićdwapodstawoweprocesyskładającesięnaistotęglobalizacji:intensy-
fikacjahandlumiędzynarodowegoiwzrostznaczeniainwestycjibezpośrednich,
zwłaszczaodbywającychsięzudziałemkorporacjitransnarodowych.Pierwszy
ztychprocesówstwarzaprzedewszystkimzagrożeniawiążącesięznadmierną
specjalizacjąprodukcji.Drugi–zmożliwościąlekceważeniawymogówochrony
środowiskaprzezkorporacjetransnarodowe,zwłaszczagdydziałająonewkrajach
rozwijającychsię89.
Znamiennymjest,żewrazzrozwojemglobalnejgospodarkiikapitalizmu
przemysłowegoogromnemuprzyspieszeniuuleganarastanieantropopresji90.Do
głównychzagrożeńmożnazaliczyćprzedewszystkimproblemywywołanewska-
liglobalnej,posiadającelokalneiglobalnekonsekwencjeśrodowiskowedlapod-
stawowegokapitałunaturalnego(niszczeniewarstwyozonowej,globalnezmiany
klimatyczne)orazproblemywywołanewskalilokalnej,posiadającezewzględu
napowszechnośćzjawiskaznaczeniezarównolokalne,jakiglobalne.Dotejgrupy
87
Opracowaniewłasnenapodstawie:WorldInvestmentReport2011,Non-EquityModesofInterna-
tionalProductionandDevelopment,UNCTAD,NewYork/Geneva2011,rozdział5.
88
Globalizacjagospodarki–wybranecechyprocesu,DepartamentAnaliziPrognozMinisterstwaGo-
spodarki,Warszawa,listopad2007,s.3.
89
A.Budnikowski,M.Cygler,Globalizacjagospodarkiaochronaśrodowiskaiekorozwój,ReferatnaKonfe-
rencjęNaukowąflGlobalizacjagospodarkiaochronaśrodowiska”,SzkołaGłównaHandlowa,Warszawa
16-17maja2002r.
90
WedługJ.Stiglizaglobalizacjęwewczesnychlatach90.witanozeuforią.Przepływykapitałudo
krajówrozwijającychsięwzrosłysześciokrotniewciągusześciulat(1990–1996).W1995r.powołanodo
życiaŚwiatowąOrganizacjęHandlu.Miałotoprzyczynićsiędouporządkowaniahandlumiędzykraja-
mi.Spodziewanosię,żeprocestenwyjdzienadobrewszystkim,tn.zarównokrajomrozwiniętym,jak
irozwijającymsię.Pierwszeprotestypojawiłysięw1999r.wSeatleprzyokazjispotkaniawzwiązku
zdalsząliberalizacjąhandlu.W2001r.powołanoŚwiatowąKomisjęwsprawieSocjalnychAspektów
Globalizacji,któraw2004r.przedstawiłabardzosceptycznyraportnatematglobalizacjiapogłębiających
sięnierównościpomiędzykrajami.Szerzejnatentematzob.:J.Stiglit,Wizjasprawiedliwejglobalizacji:
propozycjeusprawnień,PWN,Warszawa2007,rozdział1.
