Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
ZrozumiećInnego.Antropologiaracjonalności
niemnałożonymnasubiektywnośćjednostkowegodoświadczenia,
uznawanegozadającysięprzyjąćargumentwdziedziniepraktyki
społecznej,zwanejnaukąlubwiedząpoddającąsięintersubiektywnej
weryfikacji.
Powyższepoglądynieuchronnieprowadządopytańointerpreta-
cję.Wjakisposóbinterpretujemyznaczeniakulturowe?Antropologia
pouczanas,żeczynimytonietylkoprzezprzyswajanieschematów
wyobrażeniowych,leczrównieżprzezbezpośredniedoświadczenie.
Znaczeniekulturyniekryjesiętylkowewzorachizasadachjęzyko-
wych,wgramatycejęzyka,aleiwcodziennejpraktyceludzi,których
działanianasączonesąwartościamiimotywacjami.Osobistezaanga-
żowaniebadaczawżycieludzijestnajlepsząmetodąuczeniasięich
kulturowoufundowanychnormipragnień.Jeślichcemyinterpreto-
waćzachowaniakulturowe,musimyzakładać,żebadaniprzeznas
ludziesąracjonalni,tzn.podzielająpewnewartościinormyipostę-
pujązgodnieznimi,instruującymijakowepragnieniamogąbyć
spełnione.Zasadażyczliwości,wpostaciwyłożonejprzezDonalda
Davidsona,przyjmujerównieżzgodnośćsłówiczynówdziałających
ludziorazzwartośćichpoglądów.Wyposażeniwtenarzędzia
iświadominaszegobagażukulturowego(naszychetnocentrycznych
wyobrażeń,wartościinorm),zktórymiwkraczamywżyciedanej
społeczności,możemyrozpocząćprocesrozumieniasposobużycia
innychludzi.Tenrodzajrozumienianiejestjednakosiąganynadro-
dzeempatii,leczzaangażowania.Rozumienieiopisinterpretowanej
kulturynieprzedstawiająsobągry„wolnychskojarzeń”,leczsą„kon-
trolowane”przezuzgodnioneznaczenieświadectwempirycznychi
wymógbyciarozsądnymbadaczem,uwzględniającymnormypostę-
powaniaiargumentacjidanejdyscypliny.
PrzetoniepodzielamaniRealistycznego,aniRelatywistycznego
poglądunanaukę,leczraczejpoglądPragmatycznynatędziedzinę
praktyki,napoznanie,światiantropologięwreszcie.Natentemat
napisanojużwieleiwksiążcetejporuszampodobneproblemy.Nie
mamzamiarujednakpowtarzaćlubnieskończeniezajmowaćsię„re-
cyclingiem”argumentów,któreakceptujęidodawaćdonichjedynie
swąglosę.Zadaniem,jakiestawiamsobiewtejksiążce,jestkrytyczna
iracjonalnarekonstrukcjaantropologicznychparadygmatówinterpre-
tacjiitranslacji.Szczególniechciałbympodkreślićznaczeniezałożenia
oracjonalności,jakiemusimyprzyjmować,kiedyzamierzamyinterpre-
