Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Zarównofenomenologiaspołeczna,etnometodologia,interakcjonizmsym-
boliczny,jakikoncepcjadramaturgicznaGoffmanawobectakichaspektówspo-
łeczeństwajakstrukturyczysystemyzinstytucjonalizowanegoładuspołecznego
odkrywająmożliwośćsytuacyjnegoiautonomicznegouporządkowaniadziałań.
Strukturyról,statusówinorminstytucjonalnychujmowanezperspektywytej
orientacji,njakopowierzchniowawarstwaładu,będącawynikiemrefleksyjnej
pracyumysłuludzkiego,kierującegoproceduramilubregułamitworzeniabądź
przypisywaniasensudziejącymsięwsytuacjachzdarzeniom”(ibidem:79).
Biorącpoduwagęstosunektychdwóchnurtówparadygmatycznychdo
problematykiładu(porządku)społecznego,trudnobyłobyszukaćpełnejlubła-
twoosiągalnejkomplementarnościmiędzyobiemaorientacjami.Podpewnymi
względamimogąsięoneuzupełniać,podinnyminie.Zarównojedna,jakidruga
koncepcjaznajdujeswoichzwolennikówiprzeciwników,którzypodkreślająwa-
lorybądźwskazująwadyzałożeńteoretycznychkażdejznich1.
Bezwzględunazarysowującesięróżnicezdańzwolennikóworazprzeciw-
nikówtrzebastwierdzić,żeobieorientacjemogąbyćtrudnedoprzyjęciabez
żadnychzastrzeżeń,zwłaszczawswejskrajnejpostaci.Jeślibowiemorientacja
normatywnacierpinaredukcjonizmsocjologicznywynikającyzprzesocjalizo-
wanejwizjiczłowieka,tointerpretatywnamożebudzićobawyzewzględuna
skłonnośćdoredukcjonizmu,którybyłobynajlepiejnazwaćkognitywnym(Pio-
trowski1998:26;Gorzko2008:27-28).
Poniżejzaprezentowanoniecoposzerzonąanalizękoncepcjiwywodzących
sięznurtunormatywnegoiinterpretatywnego,przyczymzuwaginaprzyjętą
wniniejszejpracyperspektywęteoretycznąskupionosięgłównienatejostatniej.
1.2.Ładspołecznywujęciunormatywnym
Przedstawicielefunkcjonalizmustrukturalnego,jednegozgłównychnurtów
orientacjinormatywnej,sugerowali,żesystemspołecznypowinienbyćtakzbudo-
wany,abyzapewniałsobiesamemuorazjegoposzczególnymskładnikommożli-
wienajlepszeszansetrwaniairozwoju.Funkcjonalistyczneujęcieładuspołecznego
związanezpostaciąEmile’aDurkheimaorazTalcottaParsonsakoncentrujesięna
roliwspólnychnormiwartościwutrzymaniuspójnościspołeczeństwa(Encyklo-
pediasocjologiczna1998,t.2:175).DlaDurkheimacentralnąkategorią,wyja-
śniającąideeporządkuspołecznego,byłamoralność.Zaproponowanyprzezniego
dialektycznypodziałnasolidarnośćmechanicznąisolidarnośćorganicznąwyja-
śniadwapodstawowescenariusze,wedługktórychzbiorowościdążądoutrzyma-
niawzględnejrównowagiumożliwiającejtrwanieporządkuspołecznego.Zgodnie
1
Przykłademtakiegosceptycyzmuwzględemzałożeńparadygmatuinterpretatywnegoazarazem
obronyteoriiwypływającychznurtunormatywnegojeststanowiskoJackaWodza(1985:18-23).