Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
ipoznawczoogniskującegouwagę,np.wczasiekonwersacji,gryplanszowej
bądźwspólnegozadaniarealizowanegoprzezkrąguczestnikówpozostającychze
sobąwbliskimkontakciebezpośrednim(Goffman2010:3[1961b:7]).Drugiro-
dzajinterakcjiodnosisiędokomunikacjiinterpersonalnej,którazyskujenazna-
czeniuwyłączniedziękitemu,żeuczestnicyznajdująsięwtejsameprzestrzeni
imiejscu(ibidem:4[1961b:7]).
Kluczowąkategoriąwinterakcjachzogniskowanychjestnspotkanie”,które
stanowijednązpodstawowychjednostekstrukturalnychporządkuinterakcyjne-
go.Towłaśniewramachspotkańosiąganyzostajekonsensuzgodnościcodo
definicjisytuacji.Istotneznaczenieposiadająwtymprocesieokreślonezestawy
regułorazrytuałów,porządkującecharakterrelacjimiędzyaktoramispołecznymi
(Goffman2010:12[1961b]).Interakcjamikierująwięczłożonekonfiguracjere-
guł,którychposługiwanialudzieucząsię,stosowaniedodanejsytuacjiizaistnia-
łychokoliczności.Zasadnicząsiłąnormalizującąrelacjemiędzyczłonkamigrupy
regułydefiniowaniasytuacji,przyswojonewprocesiesocjalizacji,alewyma-
gającezarazemaktywacjiiwysiłkuwdrożenia,uruchamiającegozaufanieakto-
rów(Manterys2008:44).JakpodkreślaTurner,kiedyregułydziałająskutecznie,
jednostkiodczuwajązadowolenieirośnieichenergiaemocjonalna(2004:464).
Jednocześnie,abywyjaśnićstan(bądźjegowrażanie)uporządkowaniadziałań
aktorówspołecznych,Goffmanwprowadzapojęcierytuału,którepełniteżza-
sadnicząrolęwpodtrzymywaniuporządkuspołecznego(1972:88;por.Piotrow-
ski1998:99;Turner2004:464).Rytuałzapewniamobilizowaniejednostekdo
udziałuwewzajemnychrelacjach,kierujeaktoramiwprzebieguinterakcjioraz
pomagaimkorygowaćpewnepojawiającesiętrudnościokreśloneprzezautora
mianemwyłomówbądźincydentów4.
Pojęcierytuałuzwiązanejestznsymboliką,konwencjąiregułamikoordyno-
waniapraktykinterakcyjnychzwiązanychzwyrażaniemszacunkudlawartości”
(Goffman1972:88).Obokmoralnegouznaniawartości,aspektyładuinterakcji
związanezzagadnieniempojęciarytualizacji(Piotrowski1998:94).Innymi
słowy,rytuałystająsiępodstawąholistycznegospojrzenianaładinterakcji.Rytu-
ałystanowiądlaGoffmanapodstawęintegracjispołecznej,gdyżnzapomocące-
remonialnychzobowiązańioczekiwańwspołeczeństwierozprzestrzeniasięstały
obiegocenianiaikontrolowania;obecnośćinnychwciążprzypominajednostce,
żemusipodtrzymywaćswójwizerunekosobydobrzewychowanejipotwierdzać
ichuświęconezalety”(Goffman2006:95[1967:91];zob.Piotrowski1998:97;
Turner2004:465).OznaczeniurytuałówwujęciuGoffmanapiszeBarbaraMisz-
tal(2001:322),zdaniemktórejnnormalizującawładzarytuałówinterakcyjnych
nietylkopodtrzymujeporządekspołeczny,aleteżwytwarzaiwzmacniawspół-
pracęmiędzyaktorami[przyp.-J.N.]”.
4Owenwyłomy”tostanynapięć,doktórychdochodzi,gdyregułynieporządkująinieregu-
lująwwystarczającychsposóbprzebieguinterakcji.