Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tostrataczasu,aopowieśćjedynieprzeszkadzawdziałaniui
uniemożliwiabezpośrednidostępdoświata?Odpowiedziporaz
kolejnyposzukamwliteraturzeirazjeszczepójdęzawskazówką
Saboliusa(który–taknamarginesie–maświetnąrękę
dowynajdywanialiterackichprzykładów,alezabardzotehistoriedusi
filozoficznymcelofanem).
WczwartejpieśniOdyseiHomeropowiadaozapasachmiędzy
Menelaosem,królemSparty,aProteuszem,morskimstarcem,
opiekunemfokPosejdona.Tenpierwszychcewrócićdodomu,ale
jednozolimpijskichbóstwwięzigonawyspieFaros(flautatrzyma
okrętywzatoce;kończąsięzapasyżywności;Atrydajestwyczerpanyi
przygnębiony).PewnegodniaEjdotea,córkaProteusza,litującsięnad
losempodróżnego,wyjawiamusekret.Jejojciecwpołudniewychodzi
zmorza,bynabrzeguuciąćsobiedrzemkęmiędzyfokami.Ażejest
onbóstwemposiadającymwiedzęnatematuczynkówidecyzjiinnych
olimpijskichfigur,wartogoschwytaćiskłonićdoprzekazaniacennych
informacji,którebyćmożepozwoląMenelaosowiopuścićFaros.
Proteuszposiadadarprzepowiadaniaprzyszłości.Możeteżdowolnie
zmieniaćswojąpostać.Atrydzieudajesięgozłapaćizmusić
domówienia,alewcześniejobserwujewspaniałyspektaklmetamorfoz.
Opiekunfoknajpierwwcielasię–jakpiszewswoimsprozaizowanym
przekładzieJanParandowski–wbujnogrzywegolwa,następniestaje
sięsmokiem,panterą,odyńcem,płynącąwodą,wreszcierozłożystym
drzewem.Wyczerpawszywszystkiefortele,zmęczonywalką,wraca
doswojej„właściwej”postaciiudzielaMenelaosowiinformacji
natematjegoprzyszłegolosu.
Saboliussugeruje,żewalkamiędzyMenelaosemaProteuszem
tostarcieświadomościzwyobraźnią,czylizliteraturą.Próbujemy
oddzielićzłudzenieodprawdy,przedrzećsięprzezzasłony
porozwieszaneprzezfantazję,bydotrzećdofundamentu,naktórym
wspierasięrzeczywistość.Celjestoczywisty:chodziokontrolęnad
światem.Silnyuścisk,wktórymAtrydatrzymamorskiegostarca,
tosymbolnaszegopragnienia:chcemypanowaćnadswoimlosemi
przyszłością.Tradycja,prawo,ekonomiaietyka–tak,alebezżadnej
domieszkifikcji.Alboinaczej:literaturatak,alewyłącznienanaszych
prawach,wograniczonymzakresie,jakosłużebnicarynkuiinstytucji,
czylireportaż,sensacjaiporadniki.
JednakwiadomościprzekazywaneprzezProteuszamożna
potraktowaćtakżejakoczęśćgry.Przecieżmorskistarzecwdużej
mierzemówito,coAtrydajużwiealboczegosammożesiędomyślić.
