Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Owszem,niewcielasięwprzerażającestwory,więcsprawiawrażenie
kogoś,ktozostałusidlony,aletaknaprawdęwciążprowadziswojągrę,
tylkoinnymiśrodkami.Upodabniasiędoswojegorozmówcy,
naśladujejegoruchy,podsuwamuto,coświadomośćwładcyCHCE
uznaćzaprawdziwe.ByćmożeMenelaoswięcejbyzyskał,poddając
sięprocesowimetamorfoz,stającsięczęściąspektakluprzekształceń?
Nauczyłbysięwówczas–dziękipracyopowieści–jakodmienićswój
lospoprzezfikcję,atopozwoliłobymunietylkoopuścićwyspę,ale
teżlepiejurządzićsięwwybranymprzezsiebiemiejscu(„urządzić”
należyturozumiećzgodniezdawnymznaczeniemtegosłowa:ułożyć
sięzrzeczywistością,porozumiećsięzkimśwjakiejśsprawie,
dogadaćsię,ustanowićkomunikacyjnypomost).
***
Pisarkiipisarze,zktórymispotkaciesięwtejksiążce,prezentują
różneobliczaProteusza,czyliliteratury.Mnieprzypadawudzialerola
Menelaosa,ale–wprzeciwieństwiedoatrydzkiegokróla–nie
oczekujęodmoichrozmówcówjednej,jedynejprawdy.Wsłuchujęsię
wichopowieści,trochęsięznimiwadzę,czasemichprowokuję,
zakażdymrazemdajęimsięwciągnąćwgręliterackichmetamorfoz,
wychodzączzałożenia,żeliteraturaniejestpocztowymprzekazem,
leczkomunikacjąinnegorodzaju.Takąmianowicie,wktórejefekcie
powstajeindywidualnaiwspólnotowaformażycia.
BohaterGogolajestkopistą.Pracujewurzędzie,ajegozadanie
poleganaprzepisywaniudokumentów.Powielasłowawymyślone
przezkogośinnego,pokornienaśladujecudzewzory.Jeśliszyneljest
metaforąjegoegzystencji(ajesttobardzoprzekonującainterpretacja),
tozapewnekapotaprzecierasięwłaśniedlatego,żejestzużyta
odciągłegokopiowaniagotowychrozwiązań.JedynecoKamaszkin
możezrobić,toobstalowaćsobienowypłaszcz,uszyty
napodobieństwostarego,wktórymbędziemógłdotrzećdokancelarii,
swojegosanktuarium,gdzieoddasięrytuałowipowtórzenia.„Nowy”
szynelniejesttaknaprawdężadną„nowością”,niezmienia
parametrówegzystencjiAkakija,pozostawiagozamkniętymwstarych
formach,znoszonychkrojachduszy.
Żebytęprzeszkodępokonać,potrzebnajestinterwencjaliteratury.
Wświecie,doktóregonależyKamaszkin–aleteżwnaszymświecie
–musisiępojawićwidmo.Alenieto,którerzekomowidzą
mieszkańcyPetersburgapośmierciurzędnika(topoprostudrab,który
zAkakijazdarłpłaszcz,apotemgrasowałwnimpomieście).
Niezbędnyjestosiemnastywielbłąd!
