Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemyteoriiwykładniprawa
niedopuszczadoobronysłabszego6lWmoimprzekonaniujestodwrotnielZasadata,
opartanarozumieniuprimafacie(któreniepowinnobyćutożsamianezwykładniąjęzy-
kową),możebyćpodstawąochronyzaufania7lStanowiteżtamęndlanadmiernychrosz-
czeńwładzysądowniczejdoswobodnegodysponowaniaznaczeniemtekstuprawnego”8l
Jakzauważyłjedenzsądów:nniemożnawymagaćodpodatnika,bysensnormyprawnej
odczytywałwdrodzeskomplikowanychzabiegówinterpretacyjnych,stosującprzytym
wykładnięsystemową,historycznąicelowościowąlObywatelemająbowiemprawodzia-
łaćwzaufaniudotego,cozostałozapisanewtreścinormyprawnej,aniedotego,co
ewentualniemogłobyćprzezustawodawcęzamierzone”9l
Wliteraturzestawianejestpytanie:npoczympoznajemy,żeprzepisjestjasny,ana-
stępniedlakogojestjasny–dlasąduczytakżejegoadresatów?”10lOdpowiedźjestprostal
Jasnośćtocecha,którąprzypisujemypewnymzwrotomzewzględunaichstatuswdys-
kursielZwrotjestjasny,jeślijestjednolicierozumianylWątpliwościwdyskursiepowsta-
jąwtedy,gdyzawięcejniżjednymrozumieniemprzemawiająnrozsądneargumenty”11l
Natomiastniemażadnegoznaczenia,któryuczestnikdyskursuinterpretacyjnegotear-
gumentypodnosil
Zgadzamsięzjednymzautorów,żenogromnawiększośćtego,codziśtraktujemy
jakoprzypadkiłatwe,kiedyśbyłoprzypadkiemmniejlubbardziejtrudnym”12lWynika
tozprzyjęciawdanejwspólnocieinterpretacyjnejpewnegosposoburozumieniaiodrzu-
ceniainnegolMożetobyćkonsekwencjązmianwtekstachprawnych(itoniekoniecznie
tychinterpretowanych),wynikiemdziałalnościsądówczyargumentówzawartychwlite-
raturzel
JaktrafniezauważaLudwigWittgenstein,nkażdainterpretacja–wrazztym,coin-
terpretowane–zawieszonajestwpowietrzu;niemożesłużyćjakopodporalSameinter-
pretacjeniewyznaczająznaczenia”13lStądszerokoprzyjmowanewteoriiprawarozróż-
nieniemiędzyrozumieniemainterpretacjąl
TomaszGizbert-Studnickiuznaje,żeparemia„claranonsuntinterpretandajestnie-
kwestionowanymskładnikiemkulturyprawnej,nagrunciektórejtoczysiędyskurszwią-
zanyzwykładniaoperatywną”14lZgodniezjednązpodstawowychtezdyskursu,argu-
mentacjapowinnabyćprzedstawiananażądanielNiewymagająuzasadnieniatezy,jeśli
6PorlZlRadwański,MlZieliński,Stosowanie...,dzlcytl,sl451;AlChoduń,MlZieliński,
Aspektygranicwykładni.KsięgajubileuszowaprofesoraRyszardaMastalskiego,redlWlMiemiec,Wro-
cław2009,sl87l
7TlSpyta,Granicewykładniprawa,Kraków2006,sl207l
8MlZirk-Sadowski,Epistemologiaprawaateorieprawa,[w:]Prawo–Władza–Społeczeństwo–
Polityka.KsięgajubileuszowaprofesoraKrzysztofaPałeckiego,Toruń2006,sl72l
9PorluchwałaNSAz13lipca2009rl,IFPS3/09l
10ElSmoktunowicz,Clara...,dzlcytl,sl303l
11RlDworkin,Imperiumprawa,Kraków2006,sl354l
12AlKozak,Graniceprawniczejwładcydyskrecjonalnej,Wrocław2002,sl147l
13LlWittgenstein,Dociekaniafilozoficzne,Warszawa2004,sl198l
14TlGizbert-Studnicki,Rozkładciężaruargumentacjiwdyskursieinterpretacyjnym,[w:]Studia
zfilozofiiprawa,redlJlStelmach,Kraków2003,tl2,sl74l
26
