Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poziomie(hipoglikemiapoposiłkowa),dopókiglukozaniewnikniedotkanek,
gdzieulegnie,,spaleniu”,lubdowątrobyimięśni,gdziepodwpływemhormonu
insulinyzamienionazostaniewglikogen.
Glikogenmięśniowyjestgłównymźródłemenergiiwczasiewysiłku,ajego
wykorzystanieprzezpracującemięśniezależyodczasutrwaniaiintensywności
wysiłkufizycznegooraztypuwłókienmięśniowych.Podczaswysiłkufizycznego
oniewielkimobciążeniu(30–40%VO2max,częstośćskurczówserca110–130
uderzeńnaminutę)zużycieglikogenumięśniowegojestniewielkie,astężenie
glukozywekrwinieulegazmianienawetwciągu3–4godzintakiegowysiłku.
Oznaczato,żedostarczanieglukozyprzezwątrobędorównujejejzużyciuprzez
pracującemięśnie.
Wtrakciepowtarzanych,długotrwałychwysiłkówfizycznychoumiar-
kowanejintensywności(poniżej60–70%VO2max)glikogenwmięśniach
ulegaszybkiejutylizacjiwewczesnymstadium,gdyukładkrążeniaioddechowy
jeszczeniedostosowałysiędorosnącegozapotrzebowanianasubstratyenerge-
tyczneitlen.Wtedyobserwujesięrównieżzmniejszeniestężeniaglukozywe
krwi.Wyczerpanieustrojowychzasobówwęglowodanówstanowigłównypowód
zaprzestaniawykonywaniawysiłkufizycznegooumiarkowanejintensywności.
Podczaswysiłkówoznacznejintensywności(90%VO2max),takichjak
sprint,kolarstwotorowe,czytreninginterwałowy,energiauzyskiwanajestprzede
wszystkimzrozpaduzwiązkówwysokoenergetycznych,tj.adenozynotrifosforanu
(ATP)ifosfokreatyny.Należywspomnieć,żezasobyATPzawartewmięśniach
szkieletowychsąbardzoniewielkieiwystarczajązaledwienakilkasekundaktyw-
nościruchowej.Dlategojużnapoczątkuwysiłkufizycznegouruchamianesąpro-
cesyprowadzącedoresyntezyATP.Mogąonezachodzićm.in.wprocesiegliko-
lizy,bądźwwynikuprzemiantlenowychwcykluKrebsa.NiewielkieilościATP
wmięśniachmogąpowstawaćtakżewreakcjikatalizowanejprzezkinazęadeny-
lanową.Podczaswysiłkuoznacznymobciążeniuniedostatecznezaopatrzenie
mięśniwtlensprawia,żeglukozaulegaprzemianiedokwasumlekowego(gliko-
lizabeztlenowa),cowywołujeobniżeniepHtkankimięśniowejczylikwasicę
metaboliczną,którahamujeaktywnośćfosfofruktokinazyiwytwarzanieATP.
Mimozwiększeniawychwytuglukozyprzezpracującemięśniestężenietego
cukruwekrwiulegatylkoniewielkiemuzmniejszeniu,cojestnajprawdopodob-
niejwynikiempobudzeniaukładuwspółczulnego.
Tempozubażaniazasobówglikogenuwposzczególnychmięśniachzależyod
rodzajuuprawianejdyscypliny.Takwięcwkolarstwieobniżeniepoziomugliko-
genunastępujewpierwszejkolejnościwmięśniachud(mięsieńobszernyprzy-
środkowy),natomiastubiegaczywwarstwiepowierzchniowejtylnejmięśniapod-
udzia(mięsieńbrzuchatyłydkiorazmięsieńpłaszczkowaty).
Naogólnepotrzebytreningowedlasportowcówwybranychdyscyplinzaleca
się,abydziennapodażwęglowodanówwyniosła5–7g/kgm.c.Zkoleidlazawod-
nikówpodejmującychwysiłekwytrzymałościowyiultrawytrzymałościowydzien-
nespożyciewęglowodanówpowinnowynosićodpowiedniood7do10g
i>11g/kgm.c.
45
