Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.3.2.Spożyciewęglowodanówazdolność
dowysiłkufizycznego
Węglowodanysąnajważniejszymźródłemenergiiwżywieniuczłowieka,odgry-
wająrównieżznaczącąrolęwmetabolizmietłuszczów.Jakdowodząbadaniaepi-
demiologiczne–nadmiarwęglowodanówwdiecieoraznieprawidłowastruktura
ichspożycia(zbytdużyudziałwęglowodanówprostych)indukujerozwójwielu
choróbdietozależnych,jakcukrzyca,otyłość,miażdżyca,niektóretypynowotwo-
rów.Wprzypadkuosóbpodejmującychaktywnośćrekreacyjnązagrożenietymi
chorobamijestzdecydowaniemniejsze,przyczymwpostaciwęglowodanów
należydostarczać55–60%ogólnejpodażyenergiizjednocześniemałąpodażą
energiiztłuszczu.Głównymźródłemwęglowodanówwdieciepowinnybyć
zboża,nasionaroślinstrączkowych,warzywakorzenioweibulwiaste,awięcpro-
duktyzawierającewęglowodanyzłożone,natomiastwformiesacharozyiwęglo-
wodanówprostychnienależydostarczaćwięcejniż10%energii.
Wżywieniusportowcówiosóbpodejmującychregularniewysiłekfizyczny,
czytozwiązanyzpracązawodową,czyrekreacją,ważnajestnietylkoilość,ale
irodzajspożywanychwęglowodanów.Wlatach80.ubiegłegostuleciazaobserwo-
wano,żeróżneproduktywęglowodanoweodmienniewpływająnapoposiłkowe
stężeniezarównoglukozy,jakiinsulinywekrwi,atymsamymnapoziomsyntezy
glikogenuwmięśniach.Zatemopróczodpowiedniejpodażywęglowodanów,
wkomponowaniuracjipokarmowychzawodnikówtrzebarównieżuwzględnić
rodzajprzyjmowanychproduktówwęglowodanowych.Wybórtychproduktów
ułatwiakoncepcjaindeksuglikemicznego,przedstawionaprzezJenkinsaiwsp.
w1981r.Zgodnieznią,indeksglikemiczny(GI)produktówspożywczychdefi-
niujesięjakopolepodkrzywązmianystężeniaglukozy(odpowiedziglikemicz-
nej)pospożyciubadanegoproduktuwilościzawierającej50gwęglowodanów,
wporównaniuzpolempodkrzywąproduktustandardowego(glukozylubbiałego
pieczywa)zawierającegotakąsamąilośćwęglowodanów.Ogólnieżywnośćdzieli
sięnatęcharakteryzującąsięwysokimGI(glukoza,białepieczywo,ziemniaki,
płatkiśniadaniowe,napojesportowe),średnimGI(sacharoza,napojebezalkoho-
lowe,płatkiowsiane,owocetropikalne,np.mango,banany)lubniskimGI(fruk-
toza,mleko,jogurt,soczewica,makaronaldente,orzechy,jabłka,pomarańcze).
Dietawysokowęglowodanowa(>55%energiizwęglowodanów)zwiększa
syntezęglikogenuwwątrobieimięśniach,pozwalarównieżutrzymaćwiększestę-
żenieglukozywekrwi,tymsamymzmniejszającwykorzystaniejejjakoźródła
energii.Maksymalnetempoutlenianiawęglowodanówpochodzącychzeźródeł
egzogennychpodczaswysiłkuoumiarkowanejintensywnościwynosiwprzybliże-
niu1gnaminutę.KlasycznejużbadaniaprowadzoneprzezBergstromado-
wiodły,żepoziomglikogenumięśniowegowynoszący100mmol/kgmasymięś-
niowejpozwoliłbadanymzawodnikomprzez115minutwykonywaćtestywysiłko-
weointensywnościbliskiej70%VO2max.Kiedyzawartośćglikogenuzmalałado
35mmol/kgmasymięśniowej,zawodnicyciprzytymsamymobciążeniukontynu-
owaliwysiłektylkoprzez60min.Zastosowanaprzezokrestrzechdnidietawyso-
46
