Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uderzającościsłądodatniąkorelacjęmiędzymaksymalnądługościążyciaawiekiem
osiągnięciadojrzałościpłciowej.
Drugimważnymczynnikiem,któryzaakcentowałprocesstarzenia,jestrozwijająca
sięod10–15tysięcylatcywilizacja.Wpłynęłaonagłównienazewnętrzneczynniki
starzenia,zarówno„urazowe”(śmierciwypadkoweiinfekcyjne),jakinalosoweszkody
napoziomiemolekularnym,ujawniającesięwpóźniejszychokresachżyciaosobników
przeżywających.
OdpołowyXIXwieku,czyliodrewolucjiprzemysłowejiwkonsekwencjizmian
ekonomiczno-socjalnych,notujesięliniowywzrostoczekiwanejdługościżycia(e
0)
właśniewkrajachuprzemysłowionych.Dlakobietprzyrosttenjestniecoszybszyniż
dlamężczyzniwlatach1840–2000przekroczył2latażycianadekadę.Kumulującesię
różnicemiędzypłciowedoprowadziłyzbiegiemlatdoe
0kobietw2000rokuwiększego
o2do7latode
0mężczyzn.
Zdaniemwiększościbadaczyosiągniętywtensposóbindywidualnywskaźnik
długowieczności,jakimjestmaksymalnadługośćżycia,MLS,raczejsięniezmienił
odwiekówisięgaponad110lat(obecniecytowanenajdłuższeczasyżycia:kobieta
J.Calment–122lata,mężczyznaCh.Mortensen–115lat).Tylkopojedynczyautorzy
przyjmują,żeniejesttostałabiologiczna,gdyżniemagenetycznegoprogramustarze-
niaiśmiertelności.Uważają,żeniemaprzesłanekosłabiającychwznoszącesiętrendy,
czyliistniejezjawiskowydłużaniasięmaksymalnejdługościżycia,odsuwającestarość.
Populacyjnewskaźnikidługowiecznościnatomiast,mierzonewuprzemysłowionych
krajach,systematycznieprzyjmującorazwiększewartości.Dynamikawzrostutych
wskaźnikówjestróżnainp.wodniesieniudoSzwajcariiprzedstawiasięnastępująco:
•średniaoczekiwanadługośćżyciaprzyurodzeniu(e
0)ciąglerośnieodkońca
XIXwieku,
•modalnawiekuzgonuwzrastaodokoło1920roku,
•średniaoczekiwanadługośćżycialudzistarych(e
65)rośnieodlat50.XXwieku.
Szacunkibiodemograficznewskazują,żewskaźnike
0dlaobupłcibędzierósłwkra-
jachuprzemysłowionychdo2050rokutak,żeśredniczasżyciawydłużysięjeszczeo5
do9lat.Powstajepytanie,czytenwzrostmajakąśgranicę?Demografowieoceniają,
żekrzyweprzeżywalnościwłaśniesię„wysycają”izbliżajądogranicywiekugatunku
ludzkiego.AnalizaewolucjikrzywychśmiertelnościkobietwSzwecjiwostatnichtrzy-
dziestulatach(1977–2007)ukazujepewnemaksimumtendencjidowydłużeniażycia.
Natejpodstawiezbudowanomodelwyznaczającyteoretycznągranicędługościżycia
(ω).Granicata,obliczonadlakobietmieszkającychwkrajachuprzemysłowionych,
mieścisięmiędzy120a130rokiemżycia[32].
1.5.Teorieikierunkibadańnadprocesemstarzeniasię
organizmu
Upatrującprzyczynstarzeniasięorganizmuwkumulującychsięszkodachpochodzenia
zewnętrznegoalbowuwarunkowaniachwewnętrznych(regulacjegenetyczne),teorie
starzeniapodzielonooddawnanadwie,jaksięwydawało,odrębnegrupy:
15