Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dywidualnych.Podziałten,traktowanywewspółczesnymprawiezapod-
stawowy,polegającynarozdzieleniusfery,wktórejjednostkipodlegają
zwierzchnictwuorganówpaństwowychodtejsfery,wktórejpozostając
wolneniepodlegająrozkazomwładzypaństwowej,uznaćmożnatakże
zawłaściwydlacałościdziejówprawa.Historiiprawapublicznego(pań-
stwowego,administracyjnego)wPolscenienależypomijać.Wyelimino-
wanieprawapublicznegozhistoriiprawaczyniłobyułomną.
Zdrugiejstronyzasadąprezentacjidziejówprawaprzyjętąwtym
opracowaniubyłowprowadzenieodrębnejsystematykidlaposzczegól-
nychokresów,uporządkowanejwedługkryteriówwłaściwychdlakażdej
epoki.Dodatkowopodstawąprzyjęciapodziałunaprawopubliczne
systematykaprawa
iprywatnebyłyprzedewszystkimzasadytworzeniaorazstosowaniapra-
wposzczególnych
wa.WyróżnieniewdziejachprawadawnejPolskipodziałunanormypu-
okresach
bliczneiprywatne,ajednocześniekoniecznośćpodkreślaniaichzwiąz-
ku,maistotneznaczeniedlacałościdziejówprawa.Uznajesięczęsto
wsposóbzawężony,żeprawopublicznejesthistoriąustroju,prawozaś
zwanesądowymjestwistociesynonimemprawaprywatnego.
PrawodawnejPolskido1795r.
ZasadniczącechąprawadawnejPolskibyłasystemowaniejednolitość.
Prawopolskiewyrastałozwłasnychkorzeni,comiałodecydującywpływ
najegoodrębnyrozwójpośródinnychsystemówprawawEuropie.
niejednolitość
dawnegoprawa
WprawiedawnejPolskinaszczególnewyodrębnieniezasługuje
okreswczesnopiastowski.WokresietymdopołowyXIIIw.funkcjonowa-
niepaństwaopartebyłonazwiązkachosobowych,typowychdlastruktur
państwowychzwczesnegookresukształtowaniasiępaństwowościwEu-
ropie.Wstosunkachwewnętrznychwokresiewczesnopiastowskim
odrębnośćprawa
strukturawładzyopartabyłanazwierzchnictwiemonarszym.Oddalenie
odbardziejrozwiniętychośrodkówpolitycznychnaZachodziepozwala-
wokresie
wczesnopiastowskim
łonawykształceniewłasnejorganizacjipaństwowejiwpłynęłonarozwój
rodzimegoprawa,będącegopierwotnieprawemzwyczajowym.
Charakterpaństwawczesnopiastowskiego,opartegonacentralizmie,
ułatwiałupowszechnianiesięprawawskalicałegopaństwa.Stosowanie
normprawnychnastępowałozreguływdrodzejednoliciewydawanych
wyrokówsądowych,zwłaszczasądumonarszego.Służyłyonenastępnie
jakowzorzecdostosowaniawpodobnychsprawachnatereniecałego
państwa.Zasadatazostałaprzyjętawgranicachposzczególnychpaństw
dzielnicowych.Sprzyjałotozkoleipowstawaniupartykularyzmówpraw-
nych.
wymagającąujęciawprezentacjijegodziejów,byłopowstaniewpaństwie
PodstawowąjednakcechąprawaobowiązującegowPolscejużpoXIIIw.,
stanowośćprawa
polskimróżnychstanowychsystemówprawa.Podziałnastanoweporząd-
15