Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1
Epidemiologia
iprewencjachorób
układukrążenia
StefanRywik,GrażynaBroda
1.1.1
Wprowadzenie
Epidemiologiachoróbniezakaźnych,wtymtak-
żechoróbukładukrążenia,jeststosunkowomłodą
gałęziąwiedzy,którawyrosłanabaziedoświadczeń
epidemiologiichoróbzakaźnych.Zajmujesiębada-
niemczynnikówryzykaiwarunkówzwiązanych
zarównozwystępowaniemprocesówchorobowych
orazstanówpatologicznychpojawiającychsięma-
sowowzbiorowiskachludzkich,jakizapobiega-
niemtymchorobomiichzwalczaniem.Celemba-
dańepidemiologicznychwzakresiechoróbukładu
krążeniajestwięc:1)uzyskanieinformacjiozapa-
dalnościichorobowościorazniepomyślnychskut-
kachchoroby,2)uzyskanieinformacjioetiopatoge-
neziechorobyprzezocenękorelacjiczynników
ustrojowychiśrodowiskowychzwystępowaniem
choroby,3)przeanalizowaniemożliwościprewencji
przezokreślenieczynnikówryzykacharakterystycz-
nychdladanejchorobyiopracowaniewłaściwych
metodprewencji,4)wyszukiwanieosóbbędących
nosicielamiczynnikówryzykachorobywceluza-
stosowaniaprewencjipierwszejfazy,5)wyszuki-
wanieosóbbędącychwewczesnymokresiechoro-
bywceluzastosowaniaprewencjidrugiejfazy,6)
ocenarzeczywistychpotrzebludnościwzakresie
ochronyzdrowia,7)ocenarzeczywistejskuteczno-
ścistosowanejprofilaktykizbiorowej.
Niektórzyautorzy,określającmiejsceepidemio-
logiiwcałokształcieopiekizdrowotnej,stwierdza-
ją,żezadaniemepidemiologajestposzukiwanie
związkumiędzyróżnymiczynnikamiazachorowa-
niem,zadaniempatofizjologaczyklinicystywyja-
śnianieprzyczyntychpowiązań,azadaniemlekarza
podstawowejopiekizdrowotnejwykorzystanietej
wiedzywcelupodejmowaniaodpowiednichdziałań
społecznych.
Wcałościmetodykibadańepidemiologicznych
należywyróżnićtrzyichzasadniczerodzaje:bada-
niaopisane,analityczneorazdoświadczalne(ryc.
1.1).
Badaniaopisoweanalizująaktualnystanzdrowia
populacjidziękiprowadzonymrejestromchorób
(np.rejestrzawałuserca)lubbadaniomprzekrojo-
wym,któreokreślajączęstośćwystępowaniawspo-
łeczeństwieanalizowanychchoróbczyodchyleńod
stanuprawidłowegoorazichzmiennośćwczasie
ustalanąwnastępstwiebadańdługoterminowych.
Badaniaanalitycznestanowiąpróbęocenyczynni-
kówlubwarunkówwpływającychnarozwójchoro-
byalbomającychzniązwiązek.tobadaniare-
trospektywne,poszukująceróżnicwczęstościwy-
stępowaniaczynnikówpodejrzewanychowpływna
rozwójchorobymiędzygrupąosóbchorychiosób
zdrowych,lubbadaniaprospektywne,śledząceza-
chorowalnośćnadanąchorobęwgrupieosóbzdro-
wychobarczonychinieobarczonychczynnikami
oprawdopodobnymwpływienarozwójchoroby.
Podstawąobutypówbadańjesthipoteza,żeczę-
stośćwystępowaniabadanegoczynnikabędzie
większawgrupieosóbchorychniżwgrupieosób
zdrowych(wbadaniuretrospektywnym)lubżeza-
chorowalnośćbędziewiększawgrupieosóbobar-
czonychniżwgrupieosóbnieobarczonychdanym
czynnikiem(wbadaniuprospektywnym).Badanie
retrospektywnejestprostszeitańszeiniewymaga
długiegookresuobserwacji,alejednocześniejest
mniejwiarygodne,gdyżmożebyćobciążoneczyn-
nikamizwiązanymizselekcjągrupyosóbchorych.
Ideałembadaniaanalitycznegojestbadaniepro-
spektywne,prowadzonenaodpowiedniodużejlicz-
bieosóbiprzezodpowiedniokres,takabyliczba
świeżychzachorowańbyławystarczającadowy-
chwyceniaistotnychróżnicmiędzyobubadanymi
Ryci1i1iBadaniaepidemiologiczne.
CHOROBYSERCAINACZYŃKRWIONOŚNYCH
5