Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzonądysfunkcjęskurczowąlewejkomory(wtym
27%osóbmiałofrakcjęwyrzutową<40%)i15%
miałogłównewadyzastawkowe.Utychpacjentów
częstorozpoznawanoChNS(Hiszpania38%,Wę-
gry77%,Polska65%),nadciśnienietętnicze
(Szwecja23%,Rosja64%,Polska47%);15%
osóbmiałogłównewadyzastawkowe,cukrzycę
18%,migotanieprzedsionków22%,awadyzastaw-
kowe14%.PacjencibylileczeniinhibitoramiACE
(60%)(od3do76%,Polska65%)ilekami
.-adrenolitycznymi(34%)(od10do49%,Polska
34%).Leczenieskojarzone(obiegrupyleków)
stosowanou20%badanych(od3do42%,Polska
21%).Dawkilekóww50%byłyzgodnezzalece-
niamiEuropejskiegoTowarzystwaKardiologiczne-
go.
1.1.7
Czynnikiryzykachorób
układukrążenia
Pojęcienczynnikówryzykachoróbukładukrąże-
nia”wywodzisięzlatsześćdziesiątychXXw.,kie-
dyprowadzonoprospektywnebadaniapopulacji
FraminghamorazbadaniaSevenCountriesStudy
dotyczącepopulacjiUSA,EuropyiAzji.Szeroki
rozwójbadańepidemiologicznych,klinicznych
idoświadczalnychorazrozwójmetodstatystycz-
nychwlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątych
pozwoliłnasprecyzowaniedefinicjiczynnikówry-
zykaoraznaokreśleniemechanizmówichdziała-
nia.Wedługdefinicjizaczynnikiryzykauważasię
cechyobserwowaneuludzizdrowych,którewob-
serwacyjnychbadaniachepidemiologicznychwyka-
zująistotnystatystycznieiniezależnyzwiązek
zwystąpieniemwprzyszłościchorobyniedo-
krwiennejsercalubinnychchoróbrozwijających
sięnatlemiażdżycy.Uosóbzrozwiniętąchorobą
sercowo-naczyniowączynnikiryzykapowodująjej
progresję.Ogólnieprzyjmujesię,żeanalizowany
czynnikmożebyćuznanyzafaktycznyniezależny
czynnikryzyka,mającyistotnyudziałwetiopatoge-
neziechoroby,jeżelispełniaonpięćpodstawowych
warunków:
1.W
badaniach
prospektywnych
stwierdzenie
obecnościtegoczynnikamusiwyprzedzaćwy-
stąpieniechoroby.
2.Związekmiędzybadanymczynnikiemachorobą
musibyćistotnystatystycznieipotwierdzony
wróżnychpopulacjachiwobugrupachpłci.
3.Związekbadanegoczynnikazchorobąmusibyć
niezależnyodinnychwspółistniejącychczynni-
ków,aczęstośćwystępowaniachorobypowinna
dodatniokorelowaćzjegopoziomem.
4.Powinienbyćpoznanywiarygodnymechanizm,
zapomocąktóregoczynniktenwywierawpływ
narozwójchoroby.
5.Obniżeniepoziomubadanegoczynnikawdu-
żych,kontrolowanycheksperymentachklinicz-
nychpowinnokorelowaćzobniżaniemczęstości
występowaniachorobypunkttennieodnosisię
doczynnikówniepoddającychsięmodyfikacji,
takichjakwiek,płeć,rasaistatussocjoekono-
miczny.
Zklasycznychczynnikówryzykachoróbukładu
krążeniatylkohipercholesterolemiainadciśnienie
spełniająwszystkietekryteria.Natomiastotyłość,
cukrzyca,małaaktywnośćfizyczna,nieprawidłowa
dieta,niskiestężenieHDL-cholesteroluiwysokie
stężenietriglicerydówwzasadziespełniajątylko
pierwszeczterykryteria,mimożewiększośćmniej-
szychbadańsugerujespełnienieipiątegokryte-
rium.Paleniejesttakżewpełniudokumentowanym
czynnikiemryzyka,chociażzewzględówetycznych
nieprzeprowadzasięrandomizowanychbadańkli-
nicznychdotyczącychefektówzaprzestaniapalenia.
Ogólnieprzyjmujesiępodziałnamodyfikowalne
(podlegającekontroli)czynnikiryzykaorazczynni-
kiniemodyfikowalne,takiejakwiek,płećiwywiad
rodzinny.Klasyfikacjęczynnikówryzykaprzedsta-
wionowtabeli1.5.
Poniżejomówionogłówneczynnikiryzykacho-
róbukładukrążenia.
Palenie.Paleniejestsilnymczynnikiemryzyka
powstawaniaiprogresjimiażdżycy.Ryzykoserco-
wo-naczynioweuosóbpalącychjest2-krotnie,ary-
zykonagłegozgonu3-krotniewyższeniżuosób
niepalących.Ryzykotowzrastawrazzliczbąwypa-
lanychpapierosówijestwyższewmłodszychgru-
pachwiekowychniżuosóbstarszych.Palenie
zwiększaryzykowszystkichchoróbrozwijających
sięnatlemiażdżycyijestdrugimoprócznadciśnie-
niadominującymczynnikiemryzykaudarumózgu
niedokrwiennegoiwylewupodpajęczynówkowego
jakrównieżgłównymczynnikiemprzyspieszającym
CHOROBYSERCAINACZYŃKRWIONOŚNYCH
21