Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.4
Funkcjaendo-iautokrynna
miocytówserca
Miocytysercaprodukująwielesubstancjiczyn-
nych,któredostawszysiędokrwiobieguregulują
ważnefunkcjeustroju.Jednocześniewiększośćtych
substancjiwiążącsięzeswoistymireceptorami
miocytów,wywierawpływnaichmorfologię
ifunkcję.
Wtympodrozdzialeprzedstawionezostałytylko
tesubstancjeczynneprodukowaneprzezmiocyty,
którychrolawdiagnostyce,patofizjologiiiterapii
przerostuiniewydolnościsercazostałaudowod-
niona.
Peptydynatriuretyczne.Miocytysercaprodukują
dwapeptydynatriuretyczne:przedsionkowypeptyd
natriuretyczny(ANPatrialnatriureticpeptide)
imózgowypeptydnatriuretyczny(BNPbrainna-
triureticpeptide).
ANPzbudowanyjestz28aminokwasów.Wser-
cudojrzałymwytwarzanyjestwprzedsionkach
iodkładanywsarkoplazmiemiocytówwpostaci
drobnychziarnistości.Wsercupłodowymjeston
produkowanyzarównowprzedsionkach,jakiwko-
morach.
BNPjestwytwarzanywmózguiwprzedsion-
kachorazwznaczniemniejszymstopniuwkomo-
rachdojrzałegosercawpostacizbudowanegoze
108aminokwasówprohormonuproBNP.Następnie
jestonrozcinanyprzezenzymfurynęnaNT-pro-
BNPorazczynny,32-aminokwasowypeptydBNP.
ANP,NT-proBNPiBNPmogąbyćoznaczane
wosoczukrwiiwtkankach.Podstawowymczynni-
kiempobudzającymwydzielanieobupeptydówjest
rozciąganieścianserca.
Obapeptydywiążąsięztymsamymkomórko-
wymreceptoremtypuA,powodującwzrostproduk-
cjicyklicznegoGMP.Doskutkówbiologicznych
ichdziałanianależądiurezainatriureza,rozkurcz
naczyń(pobudzanieprodukcjiNO),hamowanie
produkcjireniny(atymsamymATII)ialdosteronu
orazhamowanieprzerostumiocytów.
Podwpływemzwiększonegoobciążeniaserca
wnadciśnieniu,zawaleiniewydolnościwydzielanie
obupeptydówwzrasta.EkspresjaANPwkomorach
zostajeodblokowana,jakrównieżwzrastajegoeks-
presjawprzedsionkach.EkspresjaproBNPiwy-
dzielanieczynnegoBNPwprzedsionkachikomo-
rachzostająpobudzonesilniejniżwydzielanie
ANP.EkspresjaiwydzielanieBNPszczególniesil-
nierosnąwniewydolnościserca,proporcjonalnie
dojegonasilenia.Dlategooznaczaniestężenia
NT-proBNPlubBNPjestczułymtestemdiagno-
stycznymwniewydolnościserca;marównieżzna-
czenierokownicze.
Układrenina–angiotensyna.Wmiocytachserca
kodowanewszystkieelementytegoukładu:an-
giotensynogen,renina,konwertazaichymaza[dwa
ostatnieprzekształcająangiotensynęI(ATI)wan-
giotensynęII(ATII)].Jednocześniewsarkolemie
znajdująsięobatypyreceptorówangiotensyno-
wych:AT1iAT2.WiązanieATIIzreceptoramiAT1
inicjujewielereakcjiprowadzącychostateczniedo
zmianyczynnościczynnikówtranskrypcyjnych,tj.
zmianwekspresjibiałekkomórkowych.Sercowy
układrenina–angiotensynaulegaaktywacjipod
wpływemzwiększonegoobciążeniaserca,wzawa-
le,wniewydolnościwieńcowejiwniewydolności
serca.Odgrywaonzasadnicząrolęwmechani-
zmachprzebudowy(remodeling)napoziomieko-
mórkowymitkankowym.ATIIpobudzaprzerost
miocytówizmianyichfenotypuwymienionewpo-
przednich
podrozdziałach,
aw
szczególności
zmniejszenieekspresjikanałówpotasowychITO
izaburzeniabiałekobieguCa2+.ATIIpobudza
apoptozęmiocytówniewydolnegosercaiprodukcję
patologicznegokolagenuprzezjegofibroblasty.
SkutkiwiązaniaATIIzAT2słabiejzbadane.
Ogólnieprzyjmujesię,żeaktywacjaAT2maefekty
odwrotnedoefektówaktywacjiAT1.Ostatnio
stwierdzonojednak,żenp.hamowanieekspresjika-
nałuI
TOspowodowanejestprzezaktywacjęobure-
ceptorówangiotensynowych.
Aldosteron.Ekspresjawmiocytachsercaaldoste-
ronuzostajepobudzonawtychsamychwarunkach,
wjakichpobudzonyzostajeukładrenina–angioten-
syna.ATIIpobudzawydzielaniealdosteronu.Efek-
tywiązaniaaldosteronuzjegosercowymirecepto-
ramirównieżpodobnedoefektówwiązania
ATII.Wszczególnościaldosteronstymulujefibro-
blastydonadmiernejprodukcjifizjologicznego
(wprzeroście)ipatologicznego(wniewydolności)
kolagenuorazhamujeaktywnośćtkankowychme-
taloproteinazrozkładającychkolagen.
HamowaniekonwersjiATIdoATIIiblokowanie
receptorówAT1orazreceptorówaldosteronunale-
żą,opróczpodawaniamałychdawekblokerówre-
48