Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Mowajakosposóbkomunikacjimiędzyludzkiej
Terminflmowa”oznaczaczynnośćporozumiewaniasięludziza
pomocąjęzyka,flczylispołeczniewypracowanegosystemukomunikacji,na
któryskładająsięsłowaorazregułyokreślającesposobyichużywania”
(Matczak2003,s.103).Mowajest,jakpiszeN.Sillamy:flczynnością,przez
którączłowiekafirmujeswąosobowość”(Sillamy1998,s.161).L.Kaczma-
rekzwracałuwagę,iżflmowajestaktemwprocesiejęzykowegoporozu-
miewaniasię”(zaGawęda,Łazewski1995,s.11).Zaśsamomówieniejest
czynnościąspecyficznieludzką,niedostępnązwierzętom,którecoprawda
posługująsięjęzykiem,znakiemneutralnymwpostacifltańca”lubwyda-
waniagłosu.flNiejesttojednakmowaobiektywna,leczmowasubiektywna,
naturalna,będąca»przedłużeniem«konkretnejreakcjipoznawczejisądu
ocenyzmysłowej[ł]Znakinaturalne,będącesygnałami,oznakamipo-
znawczymiuzwierząt,nieposiadającharakteruznakówwścisłymtego
słowaznaczeniu,gdyżwtrakciepoznanianiezachodzisytuacjaznakotwór-
czawstosunkudoprzedmiotuiinnychosobnikówpoznających”(Krąpiec
1985,s.38-39).JakdalejzauważaM.Krąpiec,fltakasytuacjazachodzijedynie
wczłowieku,którypoznającprzedmiot,obiektywizujegoiobranymniejlub
bardziejświadomieaspektpoznawczyznakujecelemprzekazaniagoprzez
znakinnympodmiotom”(1985,s.39).RównieżL.Wygotskipodkreśla,że
flmowapełnifunkcjęłącznika,stanowirodzajdziałalnościzwiązanejzinnymi
ludźmitzn.występujenazewnątrzjakowzajemnawymianaprzybierająca
formędialogu”(Wygotski2002,s.106).ZkoleiS.Milewskikwestięzwiązku
mowyijęzykaujmujenastępującymisłowami:flmowajednostkijestnarzę-
dziempowstaniajęzykaijednocześniejegowytworem,aleonaisamjęzyk
sątorzeczyabsolutnieróżne.Językbędzieostatecznietym,cowmowiejest
społeczne,trwałeiabstrakcyjne”(zaPiotrowski,Ziółkowski1976,s.68).
Wnaukachhumanistycznychispołecznychwyróżniasięczteryzasadni-
czeelementy,którewchodząwskładmowy,umożliwiająkomunikacjęidia-
logmiędzyludźmi,amianowicie:
1)język,czylisystemznakówfonicznychpotrzebnychczłonkomdanej
społecznościdoporozumiewaniasię.L.Grosswyróżniłpięćsposobówko-
munikowaniasięzewzględunarodzajinaturęznaków
a)językleksykalny(werbalny,języksłów),
b)językgestówspołecznych,
c)języklogiczno-matematyczny,
d)językmuzyczny,
e)językikoniczny(zaBrzezińska1987,s.11),jednaktylkodwapierw-
szekoniecznesąjednostcedosprawnegokomunikowaniasięwspołeczeń-
stwie;
27
